تاریخ از سوگواری مردم مشهد چه می گوید؟
بن ایر: بن ایر: خراسان رضوی سوگواری و عزاداری برای ائمه اطهار(ع) بخشی جدا نشدنی از زندگی شیعیان است و فرهنگ و اعتقاد مردم ایران سبب شده تا این مراسم در کشور ما رنگ و بوی دیگری به خود بگیرد. از سویی حرم امام رضا(ع) مشهد را به مرکزی برای مراسم مذهبی و آیینی در خیلی از دوران های تاریخی تبدیل نموده است.
حرم رضوی در تمام ادوار تاریخ محلی برای گردهمایی عزاداران و عاشقان دوده بوده و بخش بزرگی از تاریخچه عزاداری مشهد را در دل خود جا داده است. مطالعه پیشینه مراسم آیینی در شناخت یک ملت بسیار اهمیت دارد. بدین جهت شناخت تاریخ عزاداری در مشهد دارای اهمیت است.
زهرا فاطمی مقدم، مسئول بخش ارزشیابی مرکز اسناد آستان قدس رضوی در گفت و گو با ایسنا درباب تاریخچه عزاداری در حرم امام رضا(ع) اظهار داشت: از دوره صفویه با شکل گیری تشکیلات اداری آستان قدس رضوی، مراسم روز عاشورا با وسعت و شکوه ویژه ای در حرم رضوی برگزار شده است.
وی اضافه کرد: باتوجه به اسناد باقی مانده از آن دوران این مجالس در ایوان طلا صحن قدیم (صحن انقلاب) یا در رواق دارالضیافه و رواق دارالسیاده، با حضور زائران و مجاوران برگزار می شده است و از میهمانان با شربت و چای پذیرایی می کردند. هزینه این مجالس را آستان قدس رضوی تامین می کرده است.
وی عنوان کرد: مراسم عزاداری از روز ابتدایی محرم تا عاشورا با حضور روضه خوان های حرم بصورت مستمر بر پا بوده است. مراسم عزاداری در اربعین و روزهای پایانی صفر نیز ادامه داشته است.
وی افزود: طبق اسناد به جا مانده، روضه خوانی و ذکرگویی ائمه(ع) قسمتی از مراسم عزاداری بوده است. همین طور در دوران صفویه کتاب روضه الشهدا در اینگونه مجالس خوانده می شده است.
فاطمی مقدم با اشاره به اسناد موجود در حرم امام رضا(ع) بیان کرد: در روزهای محرم گلدسته ها و گنبد حرم به پوشش سیاه مزین می شد و آیین نقاره نوازی نیز در این ایام برگزار نمی شد. در ایام عزاداری مانند عاشورا و اربعین حسینی مکتب خانه حرم، دکان ها و سایر کارهای جاری و عادی تعطیل بود.
نخل بندی، مراسمی آیینی در مشهد
وی با اشاره به مراسم دوران صفویه و افشاریه اظهار داشت: اسنادی از اجرای مراسم «نخل بندی» در حرم امام رضا(ع) در روز عاشورا به چشم می خورد. امروزه مراسم نخل بندی در زمینه مرکزی ایران رواج بیشتری دارد و در مشهد به دست فراموشی سپرده شده است.
مسئول بخش ارزشیابی مرکز اسناد آستان قدس رضوی بیان کرد: در این مراسم نخلی، با وسایل مختلفی مانند پارچه، آینه، کاغذ الوان، ورق نقره و طلا و دیگر زیورآلات تزیین و آرایش می شده، که به این عمل نخل بندی می گویند.
وی افزود: بنا بر این در هنگام حمل آن نخل جلوه ای خاص داشت. قدیمی ترین اسناد موجود درباب این مراسم در حرم امام رضا(ع) به عاشورای سال ۱۰۶۷ قمری باز می گردد. علاوه بر مراسم عزاداری در حرم آستان قدس رضوی در دیگر نقاط شهر مانند «خان حسینیه» مراسم سوگواری برگزار می شده است.
فاطمی مقدم اضافه کرد: تمام اسناد نشان از اهتمام آستان قدس رضوی از ابتداء شکل گیری به برگزاری آیین های مذهبی در امتداد پاسداشت یاد امامان شیعه(ع) دارد.
وی اشاره کرد: اجرای مراسم های آیینی-مذهبی در قالب روضه خوانی، سینه زنی، حضور دسته های عزاداری در حرم رضوی و حمل وسایل و نمادهای مختلف از ارکان باشکوه آداب و رسوم سوگواری محرم و صفر در حرم مطهر امام رضا(ع) بوده است.
فاطمی مقدم افزود: خطبه خوانی و شمع گردانی در صحن عتیق یا انقلاب فعلی در شب عاشورا و شب شهادت امام رضا(ع) نیز از مراسمی است که در اسناد از دوره قاجار به بعد به چشم می خورد.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب