آیین های محرمی، ۴
یک رژه عاشورایی در بین آذری زبان ها
بن ایر: یکی از آیین های مهم و جالب توجه میان آذری زبان ها، شاخسی حسین به مفهوم کوتاه شده یا شاه حسین است که عزاداران سیاه پوش در روزهای دهه اول محرم آنرا در هیات ها اجرا می کنند.
خبرگزاری مهر _ گروه جامعه؛ یکی از آئین های محرمی که در دهه اول و در بین مردم تبریز شهرت زیادی دارد، مراسم رژه شاه حسین در تبریز است که به زبان محلی شاخسی گفته می شود. مراسمی با شکوه که در روزهای عزاداری امام حسین (ع) در ایران هر ساله از چند روز پیش از محرم برگزار می گردد و تا ظهر عاشورا نیز ادامه دارد بنابراین به آن رژه عاشورایی می گویند.
عزاداران در این مراسم کنار یکدیگر می ایستند و با گذاشتن یک دست پشت کمر همدیگر، یک زنجیره انسانی شکل می دهند. آنها با دست دیگر چوب یا شمشیری را از بالا به پایین حرکت می دهند و همزمان نوای شاه حسین (شاخسی) وای حسین (واخسی) می خوانند.
این آئین از آنجا نشأت گرفته که می گویند حبیب ابن مظاهر وقتی نگرانی زینب (س) و خاندان امام حسین (ع) را می بیند به همراه یارانش دور خیمه ها می چرخد و به آنها دلداری می دهد.
او فریاد می زند که شمشیرها در غلاف نمی رود مگر این که گردن دشمنان را بزنند. او و یارانش شمشیرها را در هوا می چرخاندند و رجز می خواندند.
این مراسم در همه شهرها و روستاهای آذربایجان شرقی برگزار می گردد اما در تبریز شهرت بیشتری دارد چون جمعیت آن بیشتر است و همگی بر این اصل استوار هستند که پشت یکدیگر را با دست بگیرند چون مدلول آن انسجام بیشتر در بین آنهایی است که در این مراسم شرکت کرده اند ولی این که شمشیر داشته باشند یا قمه یا هیچکدام را در دست نگیرند در بین تعدادی از شهرها یا حتی هیأت ها متداول نیست و برخی تنها سینه می زنند یا دست خالی را بالا و پایین می برند اما فلسفه برگزاری همه آنها یکی است. همگی نذری پخش می کنند و سینه می زنند و نجوا می کنند.
این آئین در در نواحی از آذربایجان، اردبیل هم برگزار می گردد و قدمت آنرا به دوران صفویان نسبت داده اند. بگفته برخی، این حرکت نخستین بار توسط دسته نظامی قزلباش ها در زمان شاه اسماعیل صفوی انجام گرفت.
یکی از با اهمیت ترین نوحه های ذکر شده در هیأت ها، شعر زیبای استاد دیلریش اردبیلی است که چنین سرود:
حسینه یئرلر آغلار گویلر آغلار
بتول و مرتضی پیغمبر آغلار
الم آغلار، شه آغلار، لشکر آغلار
سو آغلار، قاتیل آغلار، خنجر آغلار
و یا این جمله بیشتر به گوش می رسد:
صحرای کربلاده طوفاندئ یا محمد (ص)
گؤنده ر کفن حؤسین (ع) ه، عؤریان دئ یا محمد (ص)
منبع: bonair.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب