در گفت وگو با بن ایر مطرح شد؛
جلب مشارکت مردم در حفظ ابنیه تاریخی سمنان
به گزارش بن ایر، کارشناسان و صاحب نظران حوزه میراث فرهنگی عقیده دارند جلب مشارکت های مردمی در محافظت از ابنیه تاریخی استان سمنان یک لزوم است.
خبرگزاری مهر، گروه استان ها: استان پهناور سمنان، یکی از استانهای کهن و تاریخی کشور با داشته هایی عظیم از مواریث تاریخی، طبیعی، ناملموس و محوطه های گران سنگ است که با تمدنی بیشتر از هفت هزار سال، نگینی در دل کویر و گوهری در ایران محسوب می شود.
هر نقطه و جای جای این استان بی بدیل، یا روایتگر رویدادی تاریخی و مهم در حافظه بشری است، یا نمایانگر قدرت لایزال الهی در آفرینش و خلق مناظر و طبیعتی شگفت انگیز است که حیرت هر ناظری را به همراه دارد. در این بین هر یک از اجزای این استان وسیع که هفتمین استان پهناور کشور شمرده می شود، نقش پررنگ و یکسانی در اعتلا، پیشرفت و توسعه داشته و دارند و حتی دوردست ترین روستای استان نیز، می تواند پررونق ترین نقطه برای جذب توریست و بازدید علاقه مندان از مواریث تاریخی و طبیعی از سراسر گیتی و ایران باشد.
این ظرفیت که بی گمان از لطف خداوند متعال و بسی نادر در کشور است، می تواند عامل جهش و بهبود شرایط معیشت و اقتصاد مردمان ساکن استان شود، به شرط آن که هر نقطه از آنرا ید واحده پنداشت و به مثابه رگ های بدن دید که خون را در سرتاسر اعضای بدن منتقل می کنند و عامل حیات و زیست انسان می شوند. با هانی رستگاران پژوهشگر میراث فرهنگی و فعال رسانه در رابطه با محافظت از این میراث گفتگویی کرده ایم.
درباره ظرفیتهای استان سمنان در حوزه میراث فرهنگی بگویید
ظرفیت های استان در حوزه میراث فرهنگی بسیار متنوع است و این تنوع سبب شده تا هر یک از شهرستان ها حائز خصوصیت های خاص و منحصربه فرد باشند؛ به همان میزان که در شهرستان شاهرود و مهدی شهر و میامی مواریث طبیعی، تاریخی و ناملموس یافت می شود، در شهرستان های سمنان و دامغان و گرمسار و آرادان و سرخه مواریث تاریخی و محوطه های پرارزش یافت می شود و این را فی نفسه باید به فال نیک گرفت که از هیچ منظر و دیدگاهی استان کاستی ندارد.
در استان سمنان تا این لحظه ۹۳۴ اثر در لیست میراث ملی کشور به ثبت رسیده است و حدود ۲۵۰۰ اثر واجد ارزش تاریخی شناسایی شده که به مرور و مطابق اولویت آماده ثبت در فهارس ملی یا واجد ارزش فرهنگی و تاریخی یا سایر کلاسه های ثبت ملی می شوند، اما دراین بین عمده آثار و بناهای کلیدی مهم در استان به ثبت رسیده و از آنها به نحوه مقتضی حفاظت و پاسداشت می شود.
تلاش های میراث باید به چه سمتی سوق داده شود
قبل از این موضوع، باید گفت به صورت متوسط تعداد مواریث ثبت شده در شهرستان های استان به شکل متوازن داشته و همواره طی سالهای قبل همه اهتمام، تلاش و سیاستگذاری مجموعه میراث فرهنگی استان و واحد تخصصی ثبت میراث ملی آن بر این بوده که توازن و تقسیم شناسایی و ثبت مواریث پرارزش در استان، بگونه ای باشد که انتفاع آن به همه شهرستان های، علیرغم همه محدودیت های اعتباری، تعداد آثار قابل ثبت مطابق محدودیت برش استانی در سال و موانع مالکیت برسد و این انگیزه در مردمان دل سوز و دوست داشتنی هرکجای استان ایجاد شود تا به نحوه احسنت و بهینه از داشته های فرهنگی خود حفاظت و مراقبت کنند.
پراکنش صحیح و اولویت بخشی کارشناسی به این مقوله باعث می شود در آینده امکان ارتقا و بهبود جایگاه ادارات و تشکلات اداری هر یک از شهرستان ها و مجموعه مدیریت میراث فرهنگی استان تسهیل یافته و زمینه بهره برداری بیشتری از منابع و انتفاع عمومی کشور در حوزه های تخصصی میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به وجود آید. در مبحث حریم حفاظتی آثار نیز، حریم اختصاصی ۱۲۹ اثر در استان تعیین شده که بیشترین این تعداد به شهرستان سمنان اختصاص یافته است، به نحوی که بعضاً گفته می شود تقریبا کل بافت اصلی مرکزی شهر سمنان در محدوده حریم حفاظتی مواریث تاریخی و فرهنگی شهر است.
همچنین سایر ابنیه تاریخی هم با ابلاغ ضوابط عمومی حرائم میراث ملی کشور، حائز حریم و ضوابط حفاظتی شده اند که این اقدام باعث افزایش حدود قانونی نظارت وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی برساخت و ساز و امور توسعه زیرساختی در محدوده حتی دوردست ترین آثار تاریخی شد. البته برای اجرای هر چه بهتر قوانین و مقررات در امور محافظت از میراث تاریخی و فرهنگی، لزوم کنشگری و مشارکت های مردمی و جوامع محلی، امری اجتناب ناپذیر است؛ لیکن همواره تلاش بر این بوده تا با تشکیل انگیزش، مردم با اهداف عالیه که همانا انتقال هویت و تاریخ این مرزوبوم به نسل های بعد است، همراه باشند.
باید چطور این همراهی صورت گیرد
این همراهی می تواند در هر یک از حوزه های تخصصی و عمومی تعریف شود؛ دغدغه ها، گفت وشنود و همه آن چه برای تعالی یک حرکت روبه جلو نیاز است. بهره مندی از ادبیات شایسته و صحیح در بیان موضوعات، چالش ها، معضل ها و مشکلات موجود و بهره مندی از نگاه کارشناسان و صاحبان تجربه در امور می تواند به استمرار مسیر اعتلا کمک کند؛ تغییر نگرش ظن و بدگمانی به نگاه امیدواری و خوشبینی یقیناً منجر به گشایش ها و نیل به زیباها و افق های روشن خواهد شد.
جلب مشارکت های مردمی در محافظت از ابنیه تاریخی و تعامل با مالکان در راه تغییر دیدگاه از تخریب به سمت حفاظت و صیانت و بهره برداری بهینه از میراث تاریخی، ازجمله اموری که سازمان های مردم نهاد می توانند در آن به صورت ویژه ای نقش آفرینی کنند؛ شاید حتی کاری که یک نهاد حاکمیتی نتواند به صورت مستقیم به آن ورود کند، از راه یک نهاد مردمی به آسانی و با تعامل با مردمی از جنس خودشان، بدون نگاه سیاسی یا اقتصادی به مسائل حوزه های تخصصی و فرهنگی بسیار سریع تر به نتیجه مطلوب برسد.
رمز پیشرفت و موفقیت در شناخت و درک درست و کارشناسی از مشکلات، برخورد بدون حب و بغض و نگاه به داخل و درون نگری است، در کاهش اتکا به این وآن، بالا زدن آستین ها و ورود بی واسطه به موضوعات خرد و کلان است تا بتوان بهترین نتیجه را گرفت. هر کس به اندازه وسع و امکانات خود به شرط حرکت در این راه، می تواند تحولات اساسی و شگرف انجام دهد، کما این که تجربه این اقدامات در بازه های مختلفی وجود داشته و دارد.
به صورت مشخص باید چه کرد؟
امروز زمان آن رسیده با اتکا به منویات مقام معظم رهبری (مدظله العالی) در تاکید بر ید واحده دانستن همه مردم ایران با هر مذهب و قومیت و اصالت و فرهنگی به کمک دولت و مردم آمده تا از این پیچ تاریخی و فشارهای فزاینده اندکی کاسته شود و به سمت آینده ای منور درحرکت قرار بگیریم.
موفقیت در همدلی، کلام و گفتار دل نشین و اتحاد عملی در روش هاست. قطع به یقین با این شرایط بهترین ها در راه است؛ فقط کافی است به ظرفیت ها و توان یکدیگر ایمان داشته و از فراز و نشیب های مسیر هراس نداشته باشیم.
نگاه بخشی نگر، عدم بهره گیری از ظرفیتهای خارج از استان و در محور توسعه قرار دادن منابع و امکانات موجود، اعتباربخشی و تمرکز بر عبارات فرسوده، نخ نمایی و عامل عقب افتادگی که باعث تسلط بر مسائل پوچ و بی مفهوم می شود و منشأ دیدگاه های قومیتی و نژادی دارد، روزمرگی و استمرار فرایند ذهنی حفظ وضعیت موجود و بسیاری دیگر از عوامل شناختی و محیطی سبب شده تا رویکرد ید واحده و توفیقات در راه پیشرفت و توسعه با مخاطراتی روبه رو شود که این روند می بایست در دولت چهاردهم و به همت مؤثران و اندیشمندان حوزه سیاست، فرهنگی و خردورزی متوقف شود.
منبع: بن ایر
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب