در صورت عدم رسیدگی فوری؛
کعبه زرتشت از هم می پاشد
بن ایر: درحالی که مدیر پایگاه نقش رستم می گوید اگر رسیدگی به بنای کعبه زرتشت به سرعت انجام نشود، دیگر نمی توان آنرا نجات داد ولی همچنان اقدامی برای نجات بخشی آن نشده است.
خبرگزاری مهر _ گروه جامعه؛ «زمین کم کم در هر گوشه ای از ایران دهان باز می کند و بناها را در خود می بلعد گاهی در تهران گاهی در اصفهان و گاهی در شیراز» این زنگ خطری است که هر از گاهی به گوش می رسد و اتفاقاً میراث فرهنگی کشورمان را هدف قرار داده است.
انتشار تصاویری از محوطه باستانی نقش رستم در شهرستان مرودشت استان فارس مدتی است که سوژه رسانه ها شده است. یک خط طولی آثار این محوطه را نشانه رفته است.
برخی از کارشناسان براین باورند تا چند سال دیگر اثری از نقش برجسته های مهم این محوطه باقی نمی ماند، اگر این آثار سنگی براثر نشست زمین، فرو بریزد. اما متولیان میراث فرهنگی خواب خوش می بینند و می گوید هیچ اتفاقی نمی افتد و فرونشست به کتیبه ها صدمه ای نمی زند.
همین دوگانگی نظر مدیران سبب شده اقدام جدی برای حل معضل زمین در اثر نشست های پی در پی نشود!
در محوطه نقش رستم، کعبه زرتشت درست رو به روی سنگ نگاره های مهم بنا شده است. ساختمانی که سال ها قبل از دل خاک بیرون آمد و سالم ترین بنای باقی مانده از دوران هخامنشی بشمار می رود.
این بنا از نظر معماری یکی از منحصر به فرد ترین ساختمانهای تاریخی است. می گویند روزگاری شاهان هخامنشی در آن نیایش می کردند و وقتی بیرون می آمدند چهره ای نورانی داشته و بر تخت می نشستند و مستقیم به کاخ صد ستون می رفته و بر تخت سلطنت می نشستند و فرمانروایی را اعلام می کردند.
این بنا که یکی از بناهای مذهبی به شمار می رفته و گفته می شود کتاب اوستا نیز در آن نگهداری می شده، کتیبه هایی دارد که تنها سند جغرافیای تاریخی و حدود و ثغور ایران را مشخص می کنند ولی حالا این بنا با چنین خاصیت هایی درحال فروپاشی است.
در پی گزارش های گوناگون از وضعیت نامطلوب محوطه نقش رستم، مدتی پیش کارشناسان به این محدوده رفتند و گزارشی دادند. در این بررسی ها آن چه که ضروری و قابل توجه به نظر آمده، وضعیت ناگوار کعبه زرتشت بوده است.
این محدوده براثر برداشت های بی رویه آب از چاه های بدون مجوز و کشت محصولاتی که با زمینهای اطراف همخوانی ندارد و پر کردن سطحی فرونشست هایی که در سال های اخیر رخ داده، قسمتی از معضلاتی است که نقش رستم و کعبه زرتشت با آن روبه رو شده است.
این مساله را علیرضا عسگری چاوردی، مدیر پایگاه تخت جمشید و نقش رستم درباره ی لطمه هایی که به کعبه زرتشت وارد شده به خبرنگار مهر می گوید: ما مطمئن هستیم بنای کعبه گرفتار ترک های بیشتری شده است. فشار آب و خاکی که پشت دیوار وارد شده، موجب ایجاد ترک شده است. بیشتر ترک هایی که امروز روی بنای کعبه دیده می شود تا چند سال پیش نبودند. الان بحث بر این است که قسمتی از خاک ریخته شده در اطراف کعبه، خاک کاوش ها نیست و لازم است خاک آن سامان دهی شود. وی درباره ی تاثیر فرونشست در محوطه کعبه هم می گوید: دقیقاً می تواند تاثیر گذار باشد. اگر این بخش را سامان دهی نکنیم، ترک ها تا ۵ سال دیگر بزرگ تر می شود. ترک هایی که عمیق شده حتی نشان ها را شکسته است. جدا از اینها، چند ترک مویینگی ادامه دار روی سنگ های کعبه وجود دارد که زمین شناس ها متوجه آن شده اند و نسبت به آن نگران شده اند. اگر این بنا سانتی متری حرکت نماید خطرساز است، چون بلوک سنگی است. تشخیص زمین شناس ها این بود که ترک های مویینگی که روی بنا و روی دیوارها در یک امتداد و در یک راسته ایجاد شده، بسیار خطرناکست و روی بنا تاثیر می گذارد. کعبه زرتشت به حفاظت، مرمت و پایش اضطراری نیاز دارد. سنگ های آن متلاشی شده است و باید رانش های آن کنترل شود.
عسگری چاوردی ادامه می دهد: این بنا دارای کتیبه های با ارزشی به خط پهلوی ساسانی از شاپور و کرتیر است. باید به سرعت این بنا را داربست بزنیم و زیرپوشش ببریم، کار مرمتی را شروع نماییم. پایش نماییم. این بنا دیگر نمی تواند به این شکل ادامه دهد. با اهمیت ترین کتیبه دوره ساسانی که تاریخ مملکت است در کعبه زرتشت قرار دارد. کل جغرافیای ایران که حقانیت ایران را در تاریخ اثبات می کند در اینجا به زبان یونانی، اشکانی، پهلوی ساسانی قرار دارد.
عسگری همین طور به پنجره های سنگی روی بنا اشاره می کند و می گوید: همه پنجره های نیمه روشن باید مرمت شوند. سنگ یکی از پنجره ها بطورکامل فروپاشیده و در بخش دیگری رطوبت نفوذ کرده است. یک بخش از این پنجره سیاه شده که نشان میدهد تخریب در حال اتفاق است.
وی ادامه می دهد: شکاف ها و ترک هایی که در کعبه زرتشت ایجاد شده، خطرناکست. باید به سرعت به آن رسیدگی شود. پایش بنا بسیار اهمیت دارد و اگر به سرعت این کارها انجام نشود دیگر نمی توان بنای کعبه زرتشت را نجات داد چون احتمال سقوط تعدادی از سنگ ها وجود دارد. کتیبه ها نیز در حال از میان رفتن است.
عسگری چاوردی به کانال آب زیر کعبه اشاره می کند و می گوید: این کانال دیگر کارکرد ندارد درحالی که راهی برای بیرون رفتن آب از محوطه کعبه بوده است که باید به سرعت پاکسازی و بهسازی شود.
همه صحبت هایی که عسگری چاوردی که در اینجا ذکر شد برای چند ماه پیش است و هنوز هیچیک از کارهایی که گفته انجام نشده است!
آن طور که بنظر می رسد متولیان میراث فرهنگی نجات این محوطه را ضروری و مهم می دانند اما اقدامی برای آن انجام نمی دهند! مصطفی ده پهلوان رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی می گوید: ترک هایی که به سبب فرونشست در کعبه ایجاد شده، به سبب برداشت بی رویه آب است که برای حل آن باید دستگاه های مختلف با هم همکاری کنند.
ده پهلوان از چاره ای صحبت می کند که بنظر می رسد خیلی سخت باشد چون تنها اقدامی که درباره ی فرونشست ها در هیچ شهری انجام نشده، همین همکاری بین دستگاهی است.
مهدی زارع، رئیس مرکز پیش بینی زلزله و استاد زلزله شناسی که اخیراً از این محوطه دیدن کرده معتقد است: در محوطه نقش رستم، یک جوی زه کش درست کرده اند که ایجاد این جوی زه کش، یک اقدام بطورکامل غیرعلمی است علاوه بر این که نحوه حفر این جوی اینگونه است که انگار تعدادی کارگر را آورده اند تا کف محوطه را به این شیوه کنده کاری کنند.
آن چه تمام متولیان میراث فرهنگی درباره ی کعبه زرتشت اعلام می کنند صحبت هایی است که از ۱۳ سال پیش هم مطرح بوده است از زمانی که پرفسور رییسی اردکانی (پدر علم هیدروژئولوژی ایران و دکترای آب شناسی از دانشگاه کلرادوی امریکا) تحقیقات میدانی در نقش رستم انجام داد و موضوع فرونشست را حاصل برداشت آب های زیرزمینی دانست. در این سال ها برداشت آب از چاه های بدون مجوز ممنوع شده و شیب بندی های موقتی نیز برای خروج آب و ورود آب در راه فرونشست نیز انجام شده است. ولی باز هم برداشت بی رویه آب در زمینهای کشاورزی همچنان به انجام می رسد. چون همه این اقدامات مُسکِن های موقتی بوده اند که برای درد لحظه ای این محوطه تاریخی تجویز شده است بدین سبب هیچ زمان کار اساسی انجام نگرفته است.
منبع: bonair.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب