اثبات صنعتگری مردم شهر تاریخی ماسوله با کشف شواهد باستانی
بن ایر: باستان شناسان آثاری از کارهای فلزگری و کارگاه های چلنگری در ارتفاعات ماسوله پیدا کرده اند که درنظر دارند یافته های خودرا به پرونده جهانی منظر این شهر تاریخی اضافه کنند.
خبرگزاری مهر _گروه جامعه؛ باستان شناسان استان گیلان ۲۵۰۰ متر در ارتفاعات شهر تاریخی ماسوله رفتند تا بتوانند شواهدی از فلزگری صنعتی پیدا کرده و ضمیمه پرونده ثبت جهانی منظر این شهر کنند.
به همین علت بعد از جستجوهای باستان شناختی، بهزاد علی طالش شواهدی از صنعت فلزکاری و ذوب آهن در کوره های در رابطه با آن پیدا کرد این شواهد می تواند فصل جدیدی در شناخت تعاملات اجتماعی منطقه ای و بین منطقه ای باشد.
پیدا کردن شواهدی از فلز از این جهت اهمیت دارد که تولید یا در اختیار داشتن آن نشانه رفاه اجتماعی و قدرت هر منطقه بوده و در تعاملات اجتماعی و سیاسی حاکمان آن زمان هم تأثیرگذار بوده است.
بنابراین مهمست که در این منطقه هم بدنبال کشف شواهدی از فلزکاری، کارهای ذوب آهن و تولید فولاد در دوران اسلامی پیدا شود. چون در آن صورت، شهر ماسوله به عنوان یک منطقه صنعتی فلزکاری مهم در جهان معرفی خواهد شد و همین کشف و شناخت می تواند در پذیرش پرونده ثبت جهانی منظر فرهنگی ماسوله بسیار مؤثر واقع شود.
قبل از این پرونده ماسوله نتوانسته بود کارشناسان یونسکو را قانع کند تا به آن رأی جهانی شدن بدهند. به این علت حالا بررسی ها برای افزودن مواد فرهنگی به پرونده در حال انجام می باشد.
در این باره مصطفی پورعلی مدیرکل امور پایگاه های میراث ملی و جهانی به خبرنگار مهر اظهار داشت: با اهمیت ترین ابهام ایکوموس در پرونده ثبت جهانی ماسوله از ابهام در فهم ارتباط میان عناصر واقع در منظر فرهنگی ماسوله منتج می شد. بعنوان مثال ارتباط محوطه کهنه ماسوله و محدوده شهر یکی از ابهامات بوده است.
وی اظهار داشت: مطالعات جدید دیرینه شناسی در محدوده منظر فرهنگی ماسوله درحال تبیین پاسخ این مساله است در حقیقت ارتباط فعالیت ذوب آهن اسفنجی و پروسه تکامل آن در ماسوله و نقشی که اساساً این صنعت در ایجاد و توسعه ماسوله داشته است بسیار اساسی است.
پورعلی بیان کرد: بنظر می رسد این اطلاعات و تبیین روابط بین محوطه های باستانی و محدوده شهر؛ یکپارچگی مفهوم منظر فرهنگی ماسوله را بهتر نشان میدهد. همین طور کوره های چند مرحله ای ذوب آهن اسفنجی در ماسوله؛ بی نظیر بوده و تبیین ارتباط این صنعت با ایجاد و توسعه شهر و همین طور تأثیرگذاری آن در منطقه بسیار اهمیت دارد.
شواهد نشان میدهد از دوره پارتی به بعد خصوصاً از دوره ایلخانی تا دوره قاجار صنعت ذوب آهن اسفنجی در ماسوله بسیار پر رونق بوده است.
بهزاد علی طالش که وظیفه تیم دیرینه شناسی این منطقه را دارد به همراه تیمش با همان امکانات محدودی که دارد به منطقه سیاپسیه در ارتفاع ۲۵۰۰ متری کوه های جنوب ماسوله در منطقه ای صعب العبور و برفی رفته است که تنها دو ساعت زمان برای رسیدن به آنجا می گذارد. شرایط آب و هوایی آن منطقه به حدی نیست که بتواند مدت زیادی آنجا بماند و بررسی هایش را تمام کند به این علت کار در این محوطه باستانی بسیار دشوار است.
محوطه دیگری که در ماسوله کاوش شد کهنه ماسوله نام دارد جایی که احتمال می دهند قدمتش بیش از ماسوله فعلی است.
سولماز رئوف هم که دانش آموخته دکترای دیرینه شناسی از دانشگاه تربیت مدرس تهران هست در محوطه کهنه ماسوله کار کرده و در جمع خبرنگاران اظهار داشت: این محوطه قبلاً هم توسط آقای مقری در سال ۷۴ و ۹۱ بهروز بهرنگ در سال ۹۲ و مجتبی چرمچیان در سال ۱۴۰۱ کاوش شده است و در نتیجه آن آثاری متعلق به قرن ۵ تا ۶ هجری قمری به دست آمد. این کشفیات شامل بناهای مسکونی کارگاه های ذوب فلز و چلنگری و سفال های لعابدار سلجوقی بود. کاوش هایی که ما انجام دادیم منجر به کشف شواهدی از کارهای چلنگری شد. این شواهد سازه هایی گرد به صورت چاله بود که در صخره حفر شده و دیواره ها و کف آن به خوبی تراش خورده است.
رئوف اظهار داشت: وقتی این سازه ها را با کارگاه های چلنگری در ماسوله مقایسه می نماییم می بینیم که اینها می تواند نمونه هایی اولیه ای از همان کارگاه های چلنگری باشند که حالا در ماسوله وجود دارند. غیر از این در قسمت های بالاتر کارگاه های دیگری باز کردیم که شواهدی از زندگی دامداری به دست آوردیم. مثل قیچی پشم زنی یا ظرف مخصوص کره گیری که نشان میدهد این مردم در کنار چلنگری دامداری هم می کردند.
این عتیقه شناس اظهار داشت: سفال هایی هم که پیدا شد شاخصه های دوره سلجوقی، ایلخانی و تیموری را دارند.
وی افزود: شواهدی از سرباره های آهن و آهنی که شبیه آهن اسفنجی است داریم بعلاوه تعداد زیادی میخ که ثبت و جمع آوری شدند. باید نتایج همه این بررسی ها و تحلیل آنها صورت گیرد تا بدانیم قدمت کارگاه های چلنگری چقدر است ولی باتوجه به سالهای به دست آمده احتمال می دهیم متعلق به دوره سلجوقی و ایلخانی باشد.
رئوف معتقد می باشد که باید حدود ۵ فصل دیگر کار شود تا به نتایج دقیق تری برسیم. ما تا الان هم فکر می کردیم که اینجا فقط کوره داشته ایم و مراحل اولیه ذوب آهن انجام می شده ولی زمانی که کارگاه چلنگری را پیدا کردیم برای ما ثابت شد که کارهای ثانویه هم اینجا انجام می شده است.
به نظر می رسد فعالیت باستان شناسان و یافته های آنها می تواند مردم ماسوله را به ثبت جهانی این شهر تاریخی امیدوار کند اما همه اینها بستگی به آن دارد که نتایج تحقیقات کامل و فصل های دیگری از کاوش ها در این محوطه های باستانی صورت گیرد.
منبع: bonair.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب