ثبت جهانی جشن مهرگان و ساز رباب در یونسکو
به گزارش بن ایر، ساز رباب و جشن مهرگان بعنوان عنصر میراث فرهنگی ناملموس ایران در کمیته بین الدولی میراث فرهنگی یونسکو در پاراگوئه ثبت جهانی شدند.
به گزارش بن ایر به نقل از مهر، «مهارت ساختن و نواختن رباب» بعنوان بیست وششمین عنصر میراث فرهنگی ناملموس ایران، چهارشنبه ۱۴ آذرماه در کمیته بین الدولی میراث فرهنگی یونسکو در پاراگوئه ثبت جهانی شد. رباب، یک ساز بسیار زیبا در فرهنگ موسیقی ایرانی است که نقش برجسته ی در حفظ و ترویج هنر موسیقی در ایران دارد. این ساز، بخشی از هویت فرهنگی و تاریخی جامعه ایران است که حامل سنت های مردم بوده و از راه موسیقی، جشن ها و آئین ها، جوامع متعدد را به یکدیگر پیوند می دهد. این ساز بعنوان عنصری وحدت بخش، همبستگی را تقویت کرده، پیوندهای اجتماعی را استقامت می بخشد و تبادل فرهنگی را ترویج می دهد. بدنه رباب بیشتر از تنه های خشک شده درخت توت تشکیل شده است. روش های پایدار در ساخت این ساز هم به رفاه جامعه و پویایی فرهنگی کمک می نماید. این عنصر بعنوان پایه ای از موسیقی آبا و اجدادی برای جوامع و مردم محلی بشمار می رود و در میان نوازندگان محلی و مقامی ایران از احترام بالایی برخوردارست. همچنین، این عنصر در موسیقی سنتی ایران و ارکست ملی به شکل گسترده اجرا می شود. رباب و آداب و رسوم آن در شرق ایران، بخصوص در جوامع افغانی، بلوچ، زابلی (سیستانی)، خراسانی، نقش بندی، چشتی، قادری و سهروردیه، مؤلفه فرهنگی مهمی است. این پرونده با مشارکت کشورهای افغانستان، تاجیکستان و ازبکستان تهیه و تدوین شده است. همزمان با ثبت جهانی ساز رباب، جشن مهرگان هم بعنوان بیست وپنجمین عنصر میراث فرهنگی ناملموس ایران در کمیته بین الدولی میراث فرهنگی یونسکو در پاراگوئه ثبت جهانی شد. جشن مهرگان یکی از جشن های باستانی ایرانی است که بمناسبت مهر و دوستی انجام می شود. این جشن در فصل پاییز، بخصوص از ابتدای مهرماه تا اوائل آبان ماه (اعتدال پاییزی) به شکل سالانه انجام می شود. مهرگان نماد دوستی، محبت و اتحاد است و معمولا با برگزاری مراسم خاصی همراه می باشد. در جشن مهرگان، مردم با یکدیگر دیدار می کنند، غذاهای ویژه ای می پزند و به تبادل هدایا می پردازند. همینطور در بعضی مناطق، مراسمی مانند موسیقی هم در این جشن انجام می شود. در ادبیات فارسی هم اشاره های زیادی به مهرگان وجود دارد که نشان دهنده اهمیت این جشن در فرهنگ و تاریخ ایران است. ایرانی ها مهرگان را بعنوان یک جشن فرهنگی گرامی می دارند و آنرا با برگزاری مراسم خاصی جشن می گیرند. آداب و رسومی که در طول این مراسم به انجام می رسد، بر مبنای اعتقادات اجراکنندگان آن منطقه خاص است. هم مسلمانان و هم زرتشتیان در آئین برگزاری سفره جشن مشترک اند. هر دو جوامع غذاهای مختلفی را مانند آجیل، شیرینی و نوشیدنی های خاص تهیه و سرو می کنند. موسیقی می نوازند و آواز می خوانند. هم مردان و هم زنان در انجام این مراسم نقش دارند. شرایط آب و هوایی تعیین کننده خوراکیهای سفره مهرگان همچون انار، هندوانه، گلابی، لیموترش، انگور، خواربار، سیب، برنج و گندم است. شرکت کنندگان شامل مرد و زن، پیر و جوان و همینطور کودکان هستند. علاوه بر این، جشن ها با مسابقات ورزشی محلی (کشتی) و نمایش همراه می باشد. مکان برگزاری جشن ها متفاوت می باشد. پیرو این رویداد، سیدرضا صالحی امیری، وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی هم پیامی فرستاد که در این پیام آمده است: «مهرگان در باور ایرانی ها آئینی همسنگ نوروز است. ایرانی ها همچنان که در اولین ماه از فصل بهار مجموعه ای از مناسک و جشن هایی برای پاسداشت شکوفایی باردیگر طبیعت برگزار می کردند، در اولین ماه از فصل پاییز هم به پاسداشت و شکرانه برداشت محصولات خود جشن مهرگان برگزار می کردند. آئین مهرگان از پس هزاره ها، علاوه بر سپاسگزاری از ارزانی دهنده نعمت ها، نماد و یادگاری از وفاق ملی ایرانی ها در راه خیر و راستی است. این آئین بزرگ در گستره ایران فرهنگی برای سده ها زنده و پایدار مانده اما آن چه در مورد آن باشکوه تر می نماید آن است که فلسفه برگزاری آن برآمده از تفکری است که صلح و دوستی، نشاط و همگرایی اجتماعی در آن موج می زند. رسم بر آن بود که ایرانی ها در مهرگان به یکدیگر هدایایی از سر دوستی و گشاده دستی می دادند. بدین صورت این جشن بهانه ای بود برای مهربانی کردن، درصورتیکه خداوند برکت را به زندگی آنها ارزانی کرده هست. گستردگی جغرافیایی مهرگان در تمام پهنه ایران فرهنگی، از سیحون تا فرات است و امروز که این آئین به نام ایران و تاجیکستان به ثبت رسید باید آنرا نشانی از پیوندهای فرهنگی عمیق این دو تن در یک روح تاریخی دانست. در زمانه ای که در منطقه بیشتر از پیش بر کوس افتراق و دشمنی و بیگانگی می کوبند، ثبت جهانی آئین مهرگان که تجسمی از مهربانی و دوستی و صلح طلبی ملت ایران و تاجیکستان در درازای تاریخ است، نویدی است برای پایداری و پدیداری پیوندهای فرهنگی و توسعه گردشگری فرهنگی و تاریخی. باشد که ثبت جهانی آئین مهرگان توجه جهانیان را بیشتر از پیش به خرد و فرهنگ ایرانی و آئین های ژرف آن جلب نماید. در انتها ثبت جهانی این عنصر پرارزش میراث فرهنگی ناملموس ایران، از جانب یونسکو، افتخار دیگری نصیب ایران و ایرانی ها میراث دوست کرد و عزم ما را برای ثبت جهانی دیگر داشته های فرهنگی و تاریخی مان جزم کرد. به امید سربلندی روز افزون ایران اسلامی، این موفقیت بزرگ را به محضر مقام معظم رهبری، رؤسای قوای سه گانه، دست اندرکاران حوزه میراث فرهنگی و مردم عزیزمان تبریک می گویم. مهرگان آمد، هان در بگشاییدش اندر آیید و تواضع بنماییدش منوچهری دامغانی»
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب