كشف فرهنگی ۷ هزار ساله در كله كوب آیسك خراسان جنوبی
بن ایر: مسؤول حوزه پژوهش و مطالعات اداره كل میراث فرهنگی خراسان جنوبی اظهار داشت: شواهدی جدید از فرهنگی هفت هزار ساله در كله كوب آیسك شهرستان سرایان به دست آمده است.
به گزارش بن ایر به نقل از ایسنا منطقه خراسان جنوبی، به نقل از روابط عمومی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان جنوبی، سید احمد برآبادی -مسؤول حوزه پژوهش و مطالعات اداره كل میراث فرهنگی خراسان جنوبی - اظهار داشت: گمانه زنی به منظور لایه نگاری محوطه كله كوب آیسك در خرداد ماه جاری با مجوز پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری و پژوهشكده دیرینه شناسی به شماره ۹۷۵۳۱۲۸۵ مورخ ۱۵ اردیبهشت ۹۷ از تاریخ اول خرداد لغایت ۳۱ خرداد به سرپرستی دكتر محمدحسین عزیزی خرانقی شروع شده است.
وی اضافه كرد: هدف این كاوش لایه نگاری و عرضه گاهنگاری نسبی و مطلق محوطه كله كوب و شناسایی توالی فرهنگی استقرارهای پیش از تاریخی این محوطه است.
مسؤول حوزه پژوهش و مطالعات اداره كل خراسان جنوبی اظهار داشت: بدین منظور دو گمانه به ابعاد ۲×۲ متر در بخش مركزی محوطه در كنار گمانه های كاوش شده قبلی، مورد حفاری قرار گرفته است و با عنایت به موقعیت مكانی كله كوب كه بر لبه سه مخروط افكنه بسیار فعال مقرر است نرخ رسوب گذاری در دشت بسیار بالاست و بنابراین بر روی محوطه بین یك تا یك و نیم متر لایه های رسوبی ریزدانه آبرفتی بسیار حاصلخیز قرار گرفته و این مورد باعث جلب كشاورزان به این محوطه شده است، متأسفانه كله كوب به صورت كامل تسطیح شده و پراكندگی مواد فرهنگی بر روی سطح این محوطه كمكی به درك باستان شناختی محوطه نمی كند.
برآبادی بیان كرد: سرایان در شمال غرب خراسان جنوبی واقع شده و آب وهوای منطقه به خاطر وجود رشته كوه های شمال شهرستان و وجود دشت های كویری در جنوب به دو نوع آب وهوای سرد و گرم و خشك تقسیم می گردد و مناطق شمالی به خاطر وجود رشته كوه های مختلف و دره های سرسبز در زمستان ها سرد و در تابستان ها معتدل است اما بخش اعظم منطقه را دشت ها و بیابان های خشك در بر گرفته است.
وی اضافه كرد: بر مبنای مشاهدات و یافته های حاصل از بررسی ها و پیمایش منطقه مورد بحث و مستندات موجود باید عنوان شود كه این محل در گذشته های دور هم از آبادانی برخوردار بوده و وجود صدف های آب شیرین نشان از هم جواری این محوطه با آب های دائمی است.
برآبادی ادامه داد: این مسئله یعنی نزدیكی و دسترسی به آب یكی از مهم ترین دلایل احتمال استقرار گاهی این محل بوده كه با بررسی های دقیق تر می توان وسعت و هم جواری آن ها را با سایر استقرارگاه ها مشخص كرد.
مسؤول حوزه پژوهش و مطالعات اداره كل خراسان جنوبی اظهار داشت: محوطه كله كوب در شهر آیسك، شهرستان سرایان قرار داردكه به شماره ۲۳۰۰۵ در لیست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
وی اضافه كرد: ارتفاع محوطه حدود ۱۳۶۰ از سطح دریا و وسعت آن بر مبنای گمانه زنی های صورت گرفته در سال های گذشته حدود ۷ هكتار است.
برآبادی با اشاره به اینكه مناطق شرقی ایران و بویژه خراسان جنوبی در مطالعات دیرینه شناسی پیش از تاریخ ایران مغفول واقع شده است، اضافه كرد: آثار بسیار اندكی از این دوران طولانی دیرینه شناسی ایران در این محدوده گزارش شده كه این مناطق بعنوان لكه سفید و خالی از اطلاعات دیرینه شناسی در نقشه دیرینه شناسی ایران معرفی شود.
او یكی دیگر از مشكلات دیرینه شناسی پیش از تاریخ این منطقه محلی بودن گونه های سفالی این منطقه و ممكن نبودن مقایسه آن با مناطق پیرامون شناخته شده عنوان و اظهاركرد: این عامل سبب شده تا دیرینه شناسی در وهله اول و برخورد نخست امكان شناسایی و عرضه گاهنگاری نسبی و مقایسه ای بر مبنای سفال را كه مبنای مطالعات پیش از تاریخ اند را در این منطقه نداشته باشند.
مسؤول حوزه پژوهش و مطالعات اداره كل خراسان جنوبی اظهار داشت: در این میان محوطه كله كوب یكی از معدود محوطه های پیش ازتاریخ شناسایی شده در خراسان جنوبی است كه دارای توالی فرهنگی مناسبی از هزاره پنجم تا سوم پیش از میلاد در این منطقه است و جستجوهای این محوطه می تواند بعنوان مبنایی برای مطالعات آتی باستان شناختی در خراسان جنوبی مدنظر قرار گیرد.
برآبادی عنوان كرد: متاسفانه این محوطه در سال های گذشته به شدت مورد تخریب قرار گرفته و كاملا تسطیح شده و بعنوان زمین زراعی مورد استفاده قرار می گرفته است، علاوه بر آن جستجوهای غیر مجاز زیادی به وسیله وسایل خاكبرداری سنگین در این محوطه صورت گرفته كه سبب شده مطالعات دیرینه شناسی را در این محل بسیار مشكل كند.
وی ادامه داد: توالی لایه نگاری شناسایی شده بر مبنای كاوش صورت گرفته شامل دوره های مفرغ، آغاز شهرنشین و هزاره پنجم پیش از میلاد است و استقرار در محوطه از اوایل دوره مس سنگی حدود هفت هزار سال قبل آغاز و در دوره مفرغ حدود پنج هزار سال پیش تمام می شود.
مسؤول حوزه پژوهش و مطالعات اداره كل خراسان جنوبی خاطرنشان كرد: یكی از خصوصیت های برجسته این محوطه حضور سفال های لبه واریخته شاخص دوره آغاز شهرنشینی است كه به تعداد زیاد در این محوطه شناسایی شده است و نمونه هایی از سفال های اوروكی و سینی های بانشی در كنار حجم زیادی سفال نخودی محلی در لایه های مشابه شناسایی شده است.
برآبادی بیان كرد: حضور چنین سفال های شاخص دوره آغاز شهرنشینی در این بخش ایران بسیار جالب توجه است و در زیر لایه های هزاره چهارم پیش از میلاد، شواهدی از فرهنگ های اوایل دوره مس سنگی كه تاریخ پیشنهادی برای آن حدود هفت هزار سال پیش است شناسایی شده است.
وی اضافه كرد: با عنایت به ابعاد كوچك كاوش، امكان شناسایی فضاهای معماری میسر نشد ولی با عنایت به یافته های موجود، احیانا نخستین ساكنین محوطه كله كوب، مردمانی روستا نشین بودند كه به صورت موقت از این محوطه به منظور سكونت بهره می برده اند.
مسؤول حوزه پژوهش و مطالعات اداره كل میراث فرهنگی خراسان جنوبی ابراز امیدواری كرد: با تداوم كاوش ها در این محل، اطلاعات كامل تری حاصل شود.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب