پس از سال ها كش وقوس؛
مقبره بایزید بسطامی در گیرودار ثبت جهانی، انگشتر بی نگین نمی گردد
به گزارش بن ایر مجموعه تاریخی بسطام بدون ثبت جهانی مقبره بایزید به مثابه انگشتری می ماند كه با دارا بودن زیبایی هنوز از داشتن نگین محروم است و ثبت جهانی بایزید سال ها كج دار و مریز پیگیری می گردد.
خبرگزاری مهر، گروه استان ها- مهناز همتی: شرق استان سمنان مهد عرفا و حكمای نامی بی شماری همچون شیخ ابوالحسن خرقانی و بایزید بسطامی است كه قطب عرفان نامیده می شود، مرقد این دو عالم نامی سالانه دل های عاشق و بی قراری كه در تب فراق یار می سوزند، شهر بسطام در حدود شش كیلومتری شاهرود قرار دارد و در آن مجموعه تاریخی بایزید بسطامی همچون نگین انگشتری می درخشد.
مجموعه آرامگاه بایزید در بسطام كه در مركز این شهر قرارگرفته، مجموعه بزرگی با فضاهای گوناگون همچون مسجد، بقعه، گنبد، مناره، ایوان، دالان، رواق و صحن است كه آثاری از دوره های سلجوقی (۵۱۴هجری قمری)، ایلخانی (۶۸۰ تا ۷۲۴ هجری قمری)، تیموری (۸۲۰ تا ۸۶۰ هجری قمری)، صفوی (۹۵۰ تا ۹۷۰ هجری قمری) و قاجار (از ۱۲۰۰هجری قمری به بعد) و درنهایت پهلوی از ۱۳۲۹ هجری شمسی را در خود جای داده است.
كشورهای همسایه كه متوجه اهمیت جایگاه بایزید بسطامی و ابوالحسن خرقانی شدند تلاش در تصاحب این بزرگان بر خواسته از دیار شرق ایران زمین دارند با عنایت به قدمت مجموعه تاریخی آرامگاه بازید بسطامی و اهمیتی كه ایشان بر عرفان پس از خود گذاشت باعث شد تا علاقه مندان فرهنگ و تاریخ تمدن این مرز و بوم اندیشه ثبت آنرا در سر بپرورانند، از سویی كشورهای همسایه هم كه متوجه اهمیت این مورد شدند تلاش در تصاحب این بزرگان بر خواسته از دیار شرق ایران زمین دارند تا به منبع درآمدی برای خود بدل كنند از این رو ثبت جهانی مجموعه بایزید و به دنبال آن شیخ ابوالحسن خرقانی می تواند بسیار حائز اهمیت باشد.
خردادماه امسال هم همایش ملی پیرامون این دو عارف توسط انجمن مردمی با دعوت از نواده مولانا بانو آسین چلبی برگزار گردید تا بار دیگر توجهات را به لزوم ثبت جهانی این مجموعه سوق دهد كه این همایش توانست در بعد ملی و جهانی بسیار مورد توجه قرار گیرد اما این به تنهایی كافی نیست و این مهم می طلبد تا مسئولان كنگره های ملی و بین المللی را پیرامون شخصیت این دو عارف نامی برگزار كنند.
مونسان به شاهرود سفر می كند
رئیس میراث فرهنگی شاهرود در گفتگو با خبرنگار مهر ضمن بیان اینكه مجوزهای ساخت بنا در حریم مكان های تاریخی همچون بسطام كه بسیار حساس است پیگیری می شود، اظهار داشت: جلسات متعددی پیرامون ثبت جهانی مجموعه بایزید برگزار و نامه هایی هم توسط نماینده مردم شاهرود و میامی به معاون سازمان میراث فرهنگی در خصوص شتاب ثبت جهانی مجموعه ارسال شده است از جانب دیگر مونسان رئیس میراث فرهنگی كشور به دعوت نماینده شاهرود در آینده نزدیك به شهرستان سفر خواهد نمود.
حمیدرضا حسنی ضمن ابراز امیدواری از پیگیری تحقق ثبت مجموعه بایزید در مسافرت آتی ریاست جمهوری به شاهرود، خاطرنشان كرد: پیگیری مسئولان این نوید را خواهد داد كه با دستورات لازم بحث ثبت جهانی بایزید تسریع پیدا كند.
وی ضمن بیان اینكه سامان دهی مقبره بایزید خواست مردم و توریستهای داخلی و خارجی است، افزود: روند ثبت جهانی مجموعه بازید بسیار خاص و زمان بر است چونكه هر سال از كشور ایران و دیگر كشورها فقط چند اثر را می توان ثبت نمود و انجام آن تنها نیازمند همت جمعی است.
كارشناسان یونسكو بدون هیچ تعارف و بخشایش از مجموعه بایزید بازدید می كنند
این لزوم وجود دارد كه همه برای ثبت مجموعه تاریخی بسطام همراه شوند و مردم هم با رعایت حریم و ضوابط در این كار پیش قدم شوند رئیس میراث فرهنگی شاهرود بابیان اینكه بعنوان دستگاه متولی این لزوم وجود دارد كه همه مسئولان برای ثبت مجموعه تاریخی بسطام همراه شوند، اظهار داشت: باید همه مردم با رعایت حریم و ضوابط در این كار پیش قدم شوند، زمانی عنوان می گردد این مجموعه ارزش ثبت جهانی دارد و بنابراین انتظار می رود كه مرتفع سازی و نمای سنگی در محدوده حریم مجموعه تاریخی بسطام صورت نگیرد.
حسنی در ادامه خاطرنشان كرد: اداره اوقاف شهرستان شاهرود بعنوان یكی از متولیان مجموعه بایزید در این زمینه با میراث فرهنگی همكاری های لازم را دارد و حریم را رعایت می كند.
وی بابیان اینكه بیشترین بحث پیرامون ثبت جهانی بایزید متوجه شهرداری است، افزود: كارشناسان یونسكو بدون هیچ تعارف و بخشایش از مجموعه بایزید بازدید می كنند و اگر خلافی در آن مشاهده كنند بطور قطع پرونده مسكوت خواهد ماند ازاین رو موارد تخلف حریم و ضوابط باید برطرف شود و حتی شاید لازم به تخریب موارد خلاف باشد.
۲۰۲۰ سال شیخ ابوالحسن خرقانی
اقدام عملی توسط مسئولان برای پیگیری ثبت جهانی مجموعه بایزید و شیخ ابوالحسن خرقانی دیده نشده است مدیر انجمن ایران شناسی شعبه شاهرود هم در گفتگو با خبرنگار مهر بابیان اینكه همواره درراه ثبت جهانی مجموعه بایزید و شیخ ابوالحسن خرقانی پیشگام بوده ایم، اظهار داشت: برای مطرح كردن مبحث فراموش شده مجموعه بایزید بسطامی با برگزاری همایش ملی كار كلید خورد و مورد استقبال شهرداری ها و نماینده شهرستان قرار گرفت اما متاسفانه پس از همایش از جانب دولتی ها كاری كه استارت زده شد پیگیری نشد.
مجید پازوكی در ادامه خاطرنشان كرد: پس از اتمام همایش سه جلسه توسط دولتی ها برگزار اما در هیچ كدام بعنوان تنها ان جی او مردمی پیگیر كار به این نشست ها دعوتی صورت نگرفت و هیچ ان جی او دیگری پیگیر این نیست كه با یونسكو و میراث مكتوب این ارتباطات را برقرار كند و از طرفی اقدام عملی در شان مسئولان شاهرودی برای پیگیری ماجرا متاسفانه دیده نشده است.
وی بابیان اینكه پرونده جریان و روند خویش را طی می كند ولی ورود نهادهای دولتی به صورت مطالبه عمومی و ملی این پرونده را سریع تر به جریان خواهد انداخت، افزود: سال ۲۰۲۰ پیشنهاد داده شد كه سال جهانی شیخ ابوالحسن خرقانی در دنیا اعلام گردد كه چنین رویدادی برای ما بسیار مفید می باشد.
برخی كشورهای منطقه در صدد غصب شیخ ابوالحسن خرقانی شاهرود
مدیر انجمن ایران شناسی شعبه شاهرود با ابراز اینكه قرار بود بلافاصله پس از همایش میراث جهانی بسطام، خرقان شاهرود اتاق كاری تحت عنوان كنگره میراث جهانی تولید شود، اظهار داشت: در این كنگره با همكاری نهادها و دستگاه ها در صدد پیش برد كار به این سمت بودیم كه همایش علمی قوی تری برگزار گردد ولی طبق معمول صحبت های كه در غبار زمان گم می گردد همه فراموش شد پس از شش ماه اقدامات در حد شعار و حرف باقی ماند.
پازوكی ضمن انتقاد از عملكرد شورای شهر شهرستان برای عدم حضور در برنامه های فرهنگی افزود: برخی گروه ها و كشورهای منطقه كه در صدد غصب شیخ ابوالحسن خرقانی شاهرود بودند با حضور بانو آسین چلبی نواده مولانا در شاهرود و برگزاری این همایش ملی از مواضع خود كوتاه آمدند و این دستاورد بزرگی برای شاهرود به حساب می آید.
وی افزود: به جز مجموعه بایزید دهها پرونده در نوبت ثبت جهانی است كه اگر این كمیته تشكیل داده می شد و همه در كنار هم قرار داشتیم بطور قطع با پیگیری مسائل این قضیه زودتر اتفاق می افتد كه اگر این ثبت رخ دهد برای منطقه و ایران بسیار حائز اهمیت خواهد بود.
۳۰۰ شخصیت برجسته ایرانی در نوبت ثبت جهانی یونسكو
مدیر بخش فرهنگ كمیسیون ملی یونسكو هم در گفتگو با خبرنگار مهر ضمن بیان اینكه مبحث ثبت جهانی حوزه مشاهیر كاملا متفاوت با ثبت میراث فرهنگی نظیر بناهای تاریخی و محوطه های باستانی است، اظهار داشت: بطور قطع بایزید بسطامی و شیخ حسن خرقانی جز مشاهیر دسته اول ایرانیان هستند كه طی نشست بزرگداشت بایزید هم این مورد عنوان شد و به نظر من مطالبه درست و منطقی است.
قطعا بایزید بسطامی و شیخ حسن خرقانی جز مشاهیر دسته اول ایرانیان هستند عبدالمهدی مستكین در ادامه خاطرنشان كرد: بایزد بسطامی نسلی از عارفان، حكیمان و بزرگان ایران زمین را پرورش داده است، عظمت فكری وی در آثار سعدی، مولانا، حافظ و عطار خویش را نشان داده است ازاین رو این مهم می طلبد تا برای تحقق ثبت جهانی این دو بزرگوار گامی به جلو برداریم اما باید مراقب بود تا این مسئله حاشیه هایی را برای كشورهای مدعی تولید نكند.
وی ضمن بیان اینكه علاوه بر بایزید بسطامی و شیخ ابوالحسن خرقانی ۳۰۰ شخصیت برجسته ایرانی در نوبت ثبت جهانی یونسكو قرار دارند، افزود: با عنایت به اینكه شاهرود به واسطه وجود خیلی از بزرگان و رجال درواقع خاستگاه فرهنگ و ادب عرفان اسلامی به حساب می آید ازاین رو در كوشش برای افزوده شدن نام آنها به این لیست جهانی هستیم.
هم سویی شهرداری بسطام با سازمان میراث فرهنگی
شهردار بسطام هم در گفتگو با خبرنگار مهر ضمن بیان اینكه پیگیری ثبت جهانی مجموعه بایزید بر عهده میراث فرهنگی است، اظهار داشت: تنها كاری كه شهرداری می تواند انجام دهد هم سویی با میراث فرهنگی است تا این اتفاق در شهر بسطام رخ دهد كه خوشبختانه از جانب حسینی شاهرودی نماینده شاهرود و میامی در مجلس این روند پیگیری می گردد.
محمدعلی یعقوبیان ضمن بیان اینكه در كوشش برای رعایت دستورالعمل ها و ضوابط یونسكو برای ثبت جهانی مجموعه بایزید هستیم، اظهار داشت: متاسفانه برخی ساخت وسازها در سنوات قبل اتفاق افتاده است اما حالا با عنایت به دستورالعمل و ضوابطی اعلام شده تمامی موارد به دقت رعایت می گردد.
وی افزود: در كوشش برای اصلاح ناآراستگی موجود از قبل هستیم تا با كمك میراث فرهنگی مشكلات حل شود و شهرداری در بحث نماسازی بدنه مجموعه و معابر اطراف برج كاشانه و خیابان بایزد و حمام قدیمی بسطام ورود جدی داشت.
شهردار بسطام افزود: تفاهم سه جانبه با میراث فرهنگی و سازمان بافت های استان منعقد و اعتبارات خوبی لحاظ شد كه با عنایت به آن كار نماسازی در حال انجام می باشد اما پیرامون سازه هایی كه نیازمند تخریب است یك صدا امكان پذیر نیست و مستلزم اعتبارات و هزینه خواهد بود.
پیگیر ثبت جهانی بایزید هستیم
مدیركل میراث فرهنگی استان سمنان هم در گفتگو با خبرنگار مهر یكی از اهداف اصلی این اداره كل را ثبت مجموعه تاریخی بسطام شاهرود در لیست میراث جهانی برشمرد و اظهار داشت: این مهم با مشاركت اوقاف و امور خیریه و بر مبنای طرحی مشترك، امكان پذیر خواهد شد.
محمد جهانشاهی خواهان مشاركت اداره كل اوقاف در مرمت و احیای بناهای تاریخی در اختیار آن اداره كل شد و خاطرنشان كرد: با همكاری مشترك این دو اداره كل در استان سمنان، می توان الگوی جدید تعامل میراث و اوقاف را به كشور معرفی نمود.
وی بابیان اینكه می توان از مسیر تردد زائران برای جذب توریست استفاده كرد، اضافه كرد: اوقاف و امور خیریه و شهرداری ها می توانند ضمن همكاری مناسب با اداره كل میراث فرهنگی زمینه ساز تحولات بزرگ در استان باشند.
ثبت جهانی بایزید به اقتصاد استان سمنان كمك است
مدیركل اوقاف و امور خیریه استان سمنان هم در گفتگو با خبرنگار مهر با تاكید بر اینكه احیاء موقوفات از برنامه های اصلی این اداره كل است، اظهار داشت: تعامل اداره كل اوقاف و میراث فرهنگی در جهت حفظ آثار تاریخی افزایش خواهد یافت.
حجت الاسلام عبدالله واحدی بابیان اینكه اجرای فعالیت های مشترك با اداره كل میراث فرهنگی سمنان در زمینه حفظ و احیاء و بهره برداری از موقوفات دارای سابقه تاریخی می تواند به رونق اقتصادی استان كمك نماید، افزود: از جانب اوقاف در مجموعه تاریخی بایزید بسطامی می كوشیم تا ضمن كمك به مرمت آثار در تسریع ثبت جهانی آن هم اثر گذار باشیم.
بایزید انتظار ثبت جهانی
در نهایت باید گفت مقبره بایزید هنوز راه درازی تا ثبت جهانی دارد اما باید گفت ثبت این میراث جهانی می تواند زمینه حضور گردشگران فراوانی را به شهرستان شاهرود فراهم آورد، این منطقه همینطور به واسطه داشتن ظرفیت های فراوان می تواند قطب عرفان در جهان شناخته شود و سالانه هزاران دلار ارز آوری را از جانب گردشگر های خارجی به ارمغان آورد از جانب دیگر گردشگری می تواند محور ویژه ای برای اشتغال و توسعه اقتصادی بخش بسطام هم فراهم آورد.
امروز باید پذیرفت كه مقبره بایزید بسطامی در خور شان و مقام آن عارف نامی نیست بنابراین پیگیری مسئولان باید زودتر به نتیجه برسد تا شاهد ثبت تاریخی این اثر منحصر به فرد باشیم اثری كه با خود می تواند تحولات عظیم فرهنگی، گردشگری و... را هم به همراه آورد.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب