ثبت جهانی تنها منظر تاریخی ایران از رؤیا تا حقیقت
به گزارش بن ایر همدان بعد از سال ها کش وقوس برای ثبت جهانی تپه باستانی «هگمتانه» اخیرا مفهوم جدیدی به نام ثبت «منظر تاریخی» مطرح شده که به قول متولیان امر در کشور رقیب ندارد و برای یونسکو جذابیت خاصی به حساب می آید.
منظور از مفهوم تازه متولد شده «منظر تاریخی» ترکیب سایت باستانی تپه هگمتانه، بافت تاریخی شهر و بازار قدیمی همدان است که ظرفیت فوق العاده ای به حساب می آید و ثبت آن گام بزرگی است در شناساندن این مجموعه بی نظیر به جهانیان.
اگرچه در سفرهای اخیر مسؤلان کشوری به همدان برای پیگیری این پرونده خبری از رسانه ها نبود اما شنیده ها از آن حکایت می کند این پرونده اهمیت خاصی برای وزارت میراث فرهنگی دارد و مسؤلان استانی هم در این راه با آنها هم گام شده اند.
تیرماه سالجاری بود که معاون میراث فرهنگی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی با بیان اینکه به جای هگمتانه، منظر تاریخی همدان را جهانی نماییم، اظهار داشت: اگر مسؤلان استان همدان همراهی کنند، می توانیم ثبت جهانی هگمتانه را در ابعاد وسیع تری انجام دهیم، یعنی می توانیم برنامه ریزی ها برای ثبت جهانی محوطه هگمتانه را به ثبت جهانی منظر فرهنگی همدان بسط دهیم.
محمدحسن طالبیان در گفتگو با ایسنا، با اشاره به اینکه این طرح را همزمان با برگزاری کارگاه راه ابریشم در همدان و پس از بازدید از مسیر میدان امام خمینی(ره) به هگمتانه با بعضی از مسؤلان شهری در میان گذاشته ایم، اضافه کرد: در زمان بازدید فکر کردم می توان یک روند بسیار جالب توجه و منحصربفرد را نشان داد، روندی که حتی می تواند در پرونده های ثبت جهانی کشور روایت جدیدی از شهرهای تاریخی مان را نشان دهد، در صورتیکه اطلاعات بیشتری از این موقعیت به دست آوریم.
طالبیان با تاکید بر اینکه متولیان شهری همدان باید کمک کنند تا بتوان ارزش های مرکز تاریخی همدان را از هگمتانه تا معاصر با یکدیگر مطرح نمود، خاطرنشان کرد: باید بعنوان یک منظر تاریخی شهری، آن روند را دنبال نماییم، اقدامی که ساده نیست اما برای حفظ و معرفی همدان و تاریخ شهر بهترین کار است.
معاون میراث فرهنگی وزارت میراث فرهنگی با تاکید بر اینکه معتقدم این بهترین کار برای هگمتانه و شهر همدان و ثبت جهانی آن هاست، مطرح کرد: هنوز قضاوت برای جهانی شدن هگمتانه یا منظر تاریخی شهری همدان زود است.
وی این پرونده را زمانی جالب تر و گسترده تر دانست که بتوان مجموعه ای از دوره های مختلف را در شهر همدان کنار یکدیگر قرار و بررسی هایش را انجام داد و اضافه کرد: معتقدم می توان این اقدام را به این شرط که اطلاعات بیشتری به جزء آنچه در میدان امام خمینی(ره) پیدا شده، داشته باشیم، می توانیم انجام دهیم. از طرفی در گام بعدی باید همه مسؤلان مانند ثبت جهانی یزد، با یکدیگر همسو باشند.
طالبیان با تاکید بر اینکه استاندارد باید بگونه ای باشد که آنرا در بحث مدیریت و حفاظت بپذیرند، افزود: این را که نهایت به کدام پرونده -ثبت جهانی هگمتانه یا منظر تاریخی شهری همدان- بینجامد، زمانی می توان قضاوت کرد که این پرونده را به صورت کامل کار کرده باشیم.
به گفته وی، در طول سالهای گذشته با تهیه پرونده موقت هگمتانه در لیست موقت یونسکو ثبت شده اما چون این طرح متعلق به یک موقعیت شهری است، مشکلی ایجاد نمی کند و می توان در پرونده نهایی موقعیت را به صورتی جامع تر و گسترده تر عرضه داد.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان همدان هم در اینباره به خبرنگار ایسنا اظهار داشت: پرونده ثبت جهانی «منظر تاریخی هگمتانه تا همدان» تا آخر سال تکمیل و سال آینده به یونسکو ارسال می شود.
علی مالمیر ضمن اشاره به اینکه در این پرونده ثبت جهانی هگمتانه به تنهایی مدنظر نیست، اظهار نمود: منظر تاریخی هگمتانه تا همدان شامل تپه باستانی هگمتانه، بازار تاریخی همدان، میدان آرامگاه بوعلی سینا، بخشی از بافت واجد ارزش بخصوص در رینگ اول شهر و آثار گوناگونی که در این محدوده قرار دارد را شامل می شود.
وی با اشاره به اینکه کارهای مطالعاتی پرونده ثبت جهانی هگمتانه در حال انجام می باشد و مقرر شده با شتاب بیشتری تکمیل و تا نیمه اول سال آینده جهت بررسی به یونسکو ارسال شود، خاطرنشان کرد: برای ثبت جهانی قبل و پس از تکمیل پرونده و همینطور ثبت باید اقداماتی انجام و برای تکمیل پرونده عواملی درنظر گرفته شود که این موارد در استانداری پیگیری می شود.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان همدان با اشاره به اینکه تکمیل پرونده پیچیده و زمان بر است، مطرح کرد: با عنایت به آثار گوناگونی که در دل پرونده وجود دارند، در صورت نیاز باید اقداماتی در حوزه مرمت و احیای آنها داشته باشیم.
دانشیار رشته طراحی شهری دانشگاه بوعلی سینا هم در گفتگو با ایسنا، بیان نمود: با عنایت به تخریب های فراوانی که در محوطه مورد بحث اتفاق افتاده باید توجه خاصی به معیارهایی که یونسکو و سازمان های بین المللی برای ثبت جهانی بر آن تاکید دارند، بشود.
دکتر حسن سجادزاده افزود: به نظر می آید اگر این تحقیقات شتاب زده، بدون مطالعات دقیق و کارشناسی شده و تشخیص تیم های تخصصی صورت گیرد، امیدی نیست که به سرانجام برسد چونکه معیارها و ضوابط سازمان های بین المللی سختگیرانه است.
وی این ضوابط را در ارتباط با بحث هویت های کالبدی و تاریخی در مسیرها و بافت های تاریخی دانست و افزود: با عنایت به توسعه های جدیدی که در محدوده مورد بحث اتفاق افتاده که شامل تخریب بافت اطراف مسیر و محلات قدیمی و بناهای شاخص گذشته است، باید ادله قوی پشت پرونده ثبت جهانی باشد تا سازمان های بین المللی را قانع کند.
به گفته سجادزاده، با عنایت به شرایط موجود نمی توان امید زیادی برای راضی کردن سازمان های بین المللی داشت و تکمیل پرونده ثبت جهانی تا آخر سال جاری بعید به نظر می آید.
این مدرس دانشگاه اظهار نمود: ظاهراً متولیان امر در حال جمع آوری اطلاعاتی هستند که در وزارت میراث فرهنگی هم روی آن کار شود و سپس به یونسکو برود، اما به هر صورت که به قضیه نگاه نماییم در این زمان زمان بعید است این اتفاق عملی شود.
وی معتقد است: اگر قرار بود این پرونده روی مدار واقعی خود قرار بگیرد باید تیم قوی دانشگاهی متشکل از اساتید مختلف رشته های باستان شناسی، شهرسازی، تاریخ، معماری و... روی آن کار می کردند و طی فرصتی 6 ماهه آنرا مطالعه می کردند تا به نتیجه دلخواه می رسیدند.
سجادزاده افزود: متولیان امر معتقدند در سازمان های بین المللی تنها بحث گذشته نیست و زندگی معاصر هم مورد توجه است، باآنکه این قضیه درست است اما مثلاً در تپه باستانی هگمتانه در گذشته زندگی جریان داشته اما امروزه همه تخریب شده و به ندرت می توان مسیرها را در فضایی که در دوره پهلوی اول و دوم تخریب شده است، پیدا نماییم.
وی ضمن اشاره به اینکه تخریب فراوانی طی چند سال گذشته در این راه اتفاق افتاده است، اظهار داشت: اینکه بخواهیم امیدوار باشیم ظرف دو ماه پرونده کامل شود بعید است، مگر اینکه مسؤلان مسیرهایی را برای به نتیجه رساندن پرونده در ارتباطات بین المللی پیدا کنند اما در کل بعید به نظر می آید همینطور اندازه، قدرت و سرعت تخریب به قدری است که قضیه را با دشواری زیاد مواجه کرده است.
سجادزاده خاطرنشان کرد: همدان بعنوان پایتخت تاریخ و تمدن ایران این جایگاه را دارد که آثار و بخصوص تپه هگمتانه ثبت جهانی شود و این ثبت می تواند مشمول بافت تاریخی هم باشد اما در کل باید طرح راهبرد کلی برای بافت تاریخی همدان تهیه نماییم و تا زمانی که این طرح تهیه نشود هر مدیر یا مسئولی سلیقه ای عمل می کند و این سلیقه گرایی که گریبانگیر بافت تاریخی شده شیرازه کار را از هم می پاشد.
به گزارش بن ایر به نقل از ایسنا، حال باید دید همدان بعنوان تنها کاندیدای ثبت جهانی «منظر تاریخی» در ایران می تواند پرونده ای قابل دفاع برای ارسال به یونسکو آماده کند یا خیر؟ این در حالیست که متأسفانه همدان بعنوان سرسلسله تاریخ و تمدن ایران زمین تابحال نتوانسته حتی یکی از آثار تاریخی اش را به ثبت جهانی برساند ازاین رو امیدواریم با تلاش مسؤلان استان بتوانیم اولین «منظر تاریخی» ایران را به نام همدان ثبت نماییم.
منبع: bonair.ir
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب