به مناسبت روز جهانی شهرها،
معرفی خرمشهر بعنوان شهر خلاق مکان رویدادهای جنگ و پیش از آن
خوزستان ۱۰ آبان ۱۴۰۰ روز جهانی شهرها است و هر سال هم گرامی داشته می شود.
به همین مناسبت نجلا درخشانی، کارشناسی ارشد مرمت و احیا، بناها و بافت های تاریخی، یادداشت زیر را نوشته و در اختیار ایسنا قرار داده که از نظرتان می گذرد.
«تبارشناسی شهر خلاق از اواخر دهه ۱۹۸۰ از جانب تعداد زیادی از اقتصاددانان و نوگرایان ظهور کرد. ظهور این ایده تلاشی برای بازسازی شهر در سطح جهانی بود. اما شروع فراگیرتر این ایده به دهه ۱۹۹۰م. باز می گردد.
نخستین کسی که مفهوم شهر خلاق را مطالعه و آنرا معرفی نمود، ریچارد فلوریدا بود. وی معتقد بود خلاقیت و نوآوری با هم بعنوان عناصر کلی حرکت شهرها به سمت موفقیت و پیشرفت هستند و این نوآوری های فن شناختی که از سرمایه های انسانی منتج می شوند، منجر به دگرگونی شهرها و افزایش سرمایه گذاری در آنها خواهند شد.
یونسکو شبکه شهرهای خلاق منطقه ای را در اکتبر سال ۲۰۰۷م. در ۱۷۰مین مجمع عمومی بیان نمود. هدف آن کمک به بازیابی پتانسیل های اقتصادی، اجتماعی و خلاق صنایع فرهنگی ای بود که به وسیله ی هنرمندان محلی برپا می شد، تا بتواند یونسکو را در هدف تنوع فرهنگی اش موفق بدارد. این شبکه ی شهری متشکل از هفت زمینه بوده و هر شهر با عنایت به انرژی و ظرفیتی که به صنعت خلاقانه خاصی اختصاص می دهد، اولویت خویش را انتخاب می کند. هفت زمینه ی اولویت های شهرهای خلاق عبارتند از: ادبیات، سینما، موسیقی، مهارت و هنر فولکور، طراحی، هنرهای رسانه ای، تغذیه.
بر مبنای نظر لاندری خلاقیت برای حل مشکلات شهری بسیار امری مهم و ضروری می باشد. هنگامی که از شهرهای خلاق سخن به میان می آید، شهر بیشتر از آنکه یک سازواره و ماشین محسوب شود، اندام وارهای زنده و پویاست؛ شهرهای خلاق بیشتر به معنای شهرهایی هستند که بر شکوفایی، رفاه و انسانیت و هم تجربه زندگی در شهر تمرکز دارند و نه صرفاً شهرهایی واجد زیرساخت، ساختمان و.... عبارت «شهرهای خلاق» اغلب همراه با حوزه ی فرهنگ است و انواع موقعیت های شهری عموما در رابطه با برخی از محصولات فرهنگی را تشریح می کند.
شهر خلاق بعنوان یک مکان با شکوفایی قوی فرهنگ و هنر، خلاقیت و نوآوری با بکارگیری شاخص های توسعه‌ی پایدار می باشد. در این میان خلاقیت؛ بمعنای داشتن اراباط با هویت، حقوق، باورها، درک و به طور کلی رفاه اجتماعی میباشد.
ارکان شهرهای خلاق عبارتند از: مردم، بنگاه های اقتصادی، فضاهای اجتماعی و فرهنگی، چشم اندازها، جاذبه ها و فرصت ها، آموزش عمومی. ریچارد فلوریدا مؤلفه های اصلی خلّاقیت شهری را شامل سه مؤلّفه میداند که به وسیله آن میتوان گفت یک شهر تا چه حد خلاق است. این سه مؤلفه عبارتند از استعداد، فناوری و بردباری. در میان سه زمینه خود فلوریدا برای بردباری اهمیت بیشتری قائل است. در واقع یکی از چالش های شهر خلاق ساخت یک اجتماع جذّاب برای مردم است. مکانی که به مانند بستری خلاق باشد و همه سطوح کار و تفریح را دارا باشد. در واقع محیطی پیشبینی شده که قابلیت و بردباری پذیرش تنوع را داشته باشد و هم چنین تسهیلات و انتخاب های شیوه زندگی متنوعی که مردم می خواهند را هم ایجاد نماید.
باآنکه این سه متغیر به تنهایی منجر به خلاقیت نمی گردد، ولی آنها بعنوان عامل های جذب کننده و شکل دهنده به شهر و قرار دهنده آن به سمت شهر خلاق عمل می کنند.
در شهرهای خلاق یک مسیر و برنامه ی قوی و خلاقانه می تواند سبب شکوفایی استعدادها و ایده های جامعه بومی شده و با مشارکت و حمایت آنها را نظم داده و در جهت عملی شدن، هدایت کند. چنین برنامه ای می تواند آوازه داستان شهر را در سرتاسر جهان مطرح کند و به توسعه‌ی گردشگری، صادرات و جذب سرمایه گذار و رشد اقتصادی شهر و حتی همسایگانش کمک شایانی نماید. ازاین رو خلاقیت وسیله و ابزاری مهم برای رشد اقتصادی ونوآوری در هر شهر به حساب می آید.
اکولوژی خلاقیت یک شهر برای پایداری و ثبات باید بخوبی و به نحوی یکپارچه گردد تا هنرمندان صنایع خلاق، سازمان های دولتی، برنامه های سرمایه گذاری و جامعه محققین بتوانند بصورتی مولد و اثر بخش با یکدیگر ارتباط متقابل داشته باشند. شهرهای خلاق به زیرساخت های پیوند دهنده ای نیاز دارند تا از اکولوژی خلاقیت آنها پشتیبانی نمایند.
فلسفه شهر خلاق در واقع آنست که در هر شهر و منطقه ای همواره ظرفیت ها و پتانسیل های بالقوه ای خیلی بیشتر از آنچه ما تصور می نماییم وجود دارد که فقط نیازمند زیرساخت و فرصت های توسعه بیشتر توسط مسولین می باشد تا آنچه با عنوان تخیلات بلندپروازانه و دست نیافتنی در افکار و ذهن جامعه بومی در مورد این فرصت ها می گذرد به بهترین نحو شکوفا شده و در واقع تخیلات کاربردی شوند. این فرصت ها می توانند زیربنایی برای تولید ثروت، رشد فرهنگی و اجتماعی، ارتقا منظر شهری، جذب سرمایه گذار و ایجاد امنیت بیشتر در شهر شوند. از نظر بروسویک فرآیند توسعه‌ی خلاقانه یک فضای شهری وقتی اتفاق می افتد که افرادی در شکل گیری آن اثر نقش داشته باشند که می خواهند از آن استفاده کنند. بدین سان چون تفکر جاری و ساری افراد آن اجتماع را در طراحی دخالت می دهیم، به شکلی از خلاقیت موجود در آن جامعه هم در این طراحی استفاده می نماییم. همینطور ﺷﻬﺮ ﺧﻠﺎق ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ زﻳﺮﺳﺎﺧﺖ ﻫﺎی ﺧﻠﺎق ﻧﻴﺰ دﺳﺘﺮسی داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ. زﻳﺮﺳﺎﺧﺖﻫﺎی ﺧﻠﺎق ﻣﺤﺪود ﺑﻪ ﻣﻮاردی ﭼﻮن ﺷﺒﻜﻪ راهﻫﺎ، ﻓﺎﺿﻼب، ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و... ﻧﻴﺴﺖ. ﺑﻠﻜﻪ، ﺗﺮکیبی از ﺳﺨﺖاﻓﺰار و ﻧﺮم اﻓﺰار اﺳﺖ. ﻧﺮم اﻓﺰارﻫﺎی ﺷﻬﺮ ﺧﻠﺎق ﺷﺎﻣﻞ ﻧﻴﺮوی ﻛﺎر ﻣﺎﻫﺮ و اﻧﻌﻄﺎف ﭘﺬﻳﺮ، ﻣﺘﻔﻜﺮان ﭘﻮﻳﺎ، ﺧﺎﻟﻘﺎن آﺛﺎر و ﻣﺠﺮﻳﺎن میﺑﺎﺷﺪ.
شهر خلاق، دارای خصوصیت فرهنگی است؛ یعنی شهری که در مقایسه با سایر شهرها دارای نشانه ها، علایم و الگوهای خاصی می باشد؛ و به منظور جذب طبقه ی خلاق، از تمایز محلی و بومی خود بهره برده و آنرا توسعه می دهد. از نظر لاندری، شهرهای موفق، متنوع ترین و انعطاف پذیرترین مکان ها هستند.
مهم ترین بسترهای ایجادکننده و ترغیب کننده ی شهر خلاق که در ارتباط با چند دهه اخیر می باشد و تا حد زیادی تحت تأثیر جهانی شدن است را میتوان در موارد زیر برشمرد:
الف) تغییر پارادایمی از دولت - ملت به شهر
ب) تغییر ازحکومت به حکمروایی و نقش کانونی اجتماعات محلی
پ) جهانی - محلی شدن
ت) اهمیت یافتن اقتصادهای فرهنگ پایه و دانش بنیان
پاﻳﻪ ﻫﺎی ﺷﻬﺮ ﺧلاق را میﺗﻮان شامل سه زﻣﻴﻨﻪ؛ اﻗﺘﺼﺎد، ﻓﺮﻫﻨﮓ و ﻣﻜﺎن در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ. ﻣﺤﻴﻂﻫﺎی ﻗﺎﺑﻞ اﻋﺘﻤﺎد ﺷﻬﺮی ﺑﺎ آزادیﻫﺎی تفریحی و فرهنگی ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ میﺷﻮﻧﺪ ﺗﺎبتوانند اﻓﺮاد ﺧﻠﺎق را ﺟﺬب و ﺣﻔﻆ ﻛﻨﻨﺪ. اﻳﻦ ﻧﻴﺮوی ﻛﺎر در ﻋﻮض، ﺛﺮوت را در اﻗﺘﺼﺎد داﻧﺶ ﮔﺴﺘﺮش می دﻫﺪ. ﺷﻬﺮﻫﺎ ﺑﺮای توليد ﺛﺮوت، ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺤﻴﻂﻫﺎی ﺷﻬﺮی ﻗﻮی بلحاظ فرهنگی با کمک ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎی جذاب و کاربردی بسازند ﻛﻪ بتواند بین ﻣﻜﺎن، اﻗﺘﺼﺎد و ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻳﻜﭙﺎرچگی اﻳﺠﺎد ﻧﻤﺎﻳﺪ. ﺷﻬﺮﻫﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻈﺎم ﻫﺎی فرهنگی درک میﺷﻮﻧﺪ، ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﻴﺮاث اﻧﺴﺎنی و طبیعی ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ و ﻣﺤﺼﻮل ارزشﻫﺎ، ﻋﻘﺎﻳﺪ و ایده های ﺷﻬﺮوﻧﺪان ﺧﻮد می باشند.
خصوصیت اصلی ای که در مناطق خلاق وجود دارد؛ ترکیب و ارتباط مستقیم ابعاد مختلف اقتصاد و فرهنگ در گونه ای از نظم منطقی انسانی است.
هویت هر شهر تجلی فرهنگ در محیط است. هویت و شخصیت شهر زمانی معنا پیدا می کند که شاخصهای خاص شـهر نمود یابند. شاخص هایی که ریشه در مکان و زمان دارند و با سنت، عقاید، تفکرات و به صورت کلی با احساس و فرهنگ آن جامعه پیوسته اند.
مکان تنها یک جا نیست، بلکه جایی خاص است و آنچه مکان را خاص می سازد، رویدادهایی هستند که در آن به وقوع می پیوندد و با ارزش های نهفته در جامعه بستر تلفیق می شوند. محیط فیزیکی پیرامون ما دربردارنده نشانه های ما و دیگران است و اشیا درون آن بخشی از جامعه هستند. در واقع از راه اشیا موجود در محیط فیزیکی است که جامعه، خاطره را در ذهن خود ثبت کرده و آنرا به تصویر ذهنی خویش بدل می کند و با آن ارتباط برقرار می کند. خاطرات و رویدادها همیشه در فضا تجلی می یابد. ازاین رو در صورتیکه این خاطرات و رویداها در فضایی اجتماعی قرار نگیرند و بنمایش گذاشته نشوند، با گذشت زمان از یاد خواهند رفت.
دکتر کامران ذکاوت استاد دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه شهید بهشتی، با تکیه بر این که خاطرات جمعی شهر، باعث حفظ و قوام روح، مفهوم و هویت شهر است، می گوید: فضاهای شهری جهت تبدیل شدن به فضاهای خاطره انگیز باید از صفات ذیل برخوردار باشند:
- وجود فضاهای شهری «پیاده مدار» که فرصت حضور مردم و رویدادها را بسترسازی نمایند.
- فضاهای شهری «سرزنده» که وجود عملکرد و فعالیت و هم حس مکان، مشوق حضور مردم و رخدادهای فرهنگی و اجتماعی باشد.
- فضاهای شهری «تجسم پذیر» که از کیفیت ها و جاذبه های بصری و سیمای شهری جهت ایجاد جاذبه برای حضور مردم برخوردار باشند.
واژه "خاطره" در لغت نامه دهخدا به صورت زیر تعریف شده است: دیده های گذشته یا شنیده های گذشته. اموری که بر شخص گذشته باشد و آثاری از آن در ذهن شخص مانده باشد. وقایع گذشته که شخص آنرا دیده یا شنیده است. بر این اساس فضاهای خاطره انگیز، فضاهایی هستند که انسان قبلا آنها را تجربه کرده یا در مورد آنها از راه تاریخ شفاهی پیش زمینه ای کسب کرده و با آنها آشنایی دارد. هرچه تعداد فضاهای آشنا در محیط زندگی بیشتر باشد، امکان برقراری ارتباط ساده تر و ملموس تر خواهد بود. یافتن فضاهای آشنا، سبب احساس امنیت و آرامش در افراد خواهد شد. در مقابل، تغییر و تبدیل یا از میان رفتن فضاهای آشنا، حس گم گشتگی، بی ریشه بودن و از دست دادن بخشی اززندگی را در انسان بوجود خواهد آورد. مفهوم خاطره در فضاهای شهری با حس تعلق خاطر، اصالت و هویت همراه و مترادف می باشد. انباشت خاطره در هر شهر با سابقه ی سکونت در آن، پیشینه تاریخی شهر و رویدادهای اتفاق افتاده در بستر شهر ارتباط مستقیم دارد. بنابراین ساکنان شهرهای جدید به مکان زندگی خود تعلق خاطر کمتری دارند و هرچه این سه عنصر در جامعه ای پررنگ تر باشند حس تعلق خاطر هم بیشتر خواهد بود.
اگر بخواهیم فضاهای شهری را به فضاهای خاطره انگیز تبدیل نماییم، باید بکوشیم تا وجود فضاهای شهری پیاده مداری که فرصت حضور مردم و رویدادها را بسترسازی می کنند، افزایش دهیم و علاوه بر آن، فضاهای شهری "سرزنده" را که سبب ایجاد فعالیت و حس مکان که مشوق حضور مردم و رخدادهای فرهنگی و اجتماعی باشد را گسترش دهیم.
یکی از این فضاها می تواند مکان رویدادها باشد که علاوه بر ایحاد حس تعلق خاطر، به علت نوستالژی بودن سبب حضور پررنگ مردم در فضاهای شهری، جذب گردشگر، انتقال ارزش های فرهنگی، ارتقا منزلت و نشاط اجتماعی جامعه بومی می شوند.
رویدادها به واسطه ایجاد تصویر ذهنی مثبت، تقویت تعاملات اجتماعی و مشارکت افراد، افزایش سلامت جسمی و روانی شهروندان و... اهمیت بسیاری را در کیفیت فضای شهری دارا می باشند، بنابراین در دهه های اخیر در کشورهای درحال توسعه با مد نظر قرار دادن ابعاد اجتماعی، فرهنگی و حس مکان در طراحی فضاهای شهری، مقوله ی رویدادپذیری فضا به یک اصل طراحی و کیفیتی واجد ارزش در عرصه های همگانی بدل شده است، به صورتی که در پژوهش های صورت پذیرفته در این عرصه اغلب به رویدادها بعنوان یک محرک تأثیرگذار در زمینه های اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، ارتباطی و... توجه شده است. همینطور وجود رویدادهای شهری مانند هنرهای مردمی و معرفی میراث ناملموس در سطح شهر، برگزاری مراسم مذهبی، جشنواره ها، فستیوال ها و... در عرصه عمومی می تواند سبب تحریک یک یا چند حس شده و شهروندان را به سمت خود جذب نماید. هر چقدر یک رویداد از غنای حسی و ارتباطی بیشتری در فضای شهری بر خوردار باشد، بیشتر جلب توجه کرده و رابطه احساسی و ادراکی قویتری با شهروندان ایجاد خواهد نمود.
انسان پیام های حسی محیط را دریافت کرده و تصویری از آن در ذهن خود می سازد که همان خاطرات محیط است. هرچند که خاطره یک مفهوم انتزاعی و ذهنی بوده است اما امکان به تصویر کشیدن خاطره یک حقیقت کالبدی است البته با مفهومی فراتر از یک موقعیت یا خاستگاه مکان، که بعنوان ظرفی برای وقوع رویدادها به ذهن انسان در ثبت خاطرات یاری می رساند. یک خاطره به صورت واضح ما را مستقیما به یک مکان و یک زمان مشخص سوق می دهد. انسانها گاها با حضور در مکانی که سایرین در آن حضور دارند به تجربه هایی دست می یابند که آنها را با تمام انسان هایی که در گذشته یا آینده چنین فرآیندی را تجربه می کنند پیوند می دهد.
انسان در فضاهایی که تعاملات در آن اتفاق می افتد می تواند آن فضا را خاطره ساز لقب دهد. ازاین رو به صورت کلی فضاهای عمومی، فضاهایی خاطره انگیز هستند و سبب اشتراک انواع تجربیات و دانش ها بین استفاده کنندگان، می شوند. در واقع یکی از خصوصیت های اماکن عمومی، خاطره سازی یا ایجاد خاطرات ملی برای شهروندان و مردم جامعه است؛ شاید ماندگارترین خاطرات آنهایی هستند که انسان در فضاهای فرهنگی برایش اتفاق می افتد و ازاین رو فضاهای فرهنگی فضاهای نمادینی هستند که در آنها خاطرات به شکل جمعی روی می دهند و هویت و تاریخ شهر توسط آن فضاها ایجاد می شود. از همین رو میتوان اشاره ای داشت به فضاهای "منومنتال" یا یادمانی؛ فضاهایی که غالباً با هدف عملکرد فرهنگی هنری خلق و معمولًا تبدیل به نمادهای شهری می شوند.
خاطره جمعی خاطره وقایع و رویدادهای تجربه شده به وسیله فرد در چارچوبی اجتماعی و در تعاملی دوسویه میان فرد و گروه از راه به یادآوردن افراد، اشیا، مکانها و تجربیات و با استفاده از سازوکارهای تداعی معانی است. به عبارت دیگر» خاطره جمعی به معنای خاطرات مشترک میان گروهها و جوامع است.
در این راستا لازم است که خاطرات مهم، رویدادها و اتفاق هایی که برای اغلب افراد جامعه بومی شناخته شده هستند به صورت مولاژ یا تابلو معرفی و همراه با مبلمان شهری متناسب در مکان های مختلف شهر به معرض نمایش گذاشته شوند و در واقع با این اقدام شهر به یک موزه ی مکان رویداد تبدیل می شود. برای انتقال حس بهتر و درک بیشتر بهتر است این فضاها به صورت پیاده توسط توریست طی شده و مسیرها برای پیاده راه طراحی و مبلمان شوند. همینطور میتوان از ظرفیت نور و صدا برای انتقال بهتر حس فضا به بازدیدکننده، بهره جست.
ایجاد فضاهای خلاقانه در شهر در کنار افزایش اعتماد به نفس و تقویت حس تعلق خاطر شهروندان باعث؛ حفاطت از میراث فرهنگی ناملموس، جذب گردشگر، رونق و توسعه‌ی صنعت توریسم، جذب سرمایه گذار، افزایش کیفیت طراحی فضاهای عمومی، تقویت فضاهای مکث برای بهبود ارتباطات و.... خواهد شد.
شهرستان خرمشهر بدلیل تعدد وجود مکان های خاطره انگیز قبل و زمان جنگ یک شهرموزه ی زنده هست و در صورتیکه زیرساخت های مورد نیاز تعریف و راه اندازی مکان رویدادها فراهم گردد، پتانسیل تبدیل شدن به شهر خلاق، قطب گردشگری جنگ و مکان خاطرات آنرا در جنوب کشور دارد. با انتخاب خرمشهر به عنوان شهر خلاق، سالانه تعداد کثیری از توریستهای داخلی و خارجی را بخود جذب می کند که این مسئله علاوه بر رشد اقتصادی و فرهنگی و اجتماعی شهر سبب ایجاد اشتغال پایدار برای تعداد زیادی از جوانان تحصیل کرده در این شهرستان و شهرستان های مجاور خواهد شد. در کنار خرمشهر شهرستان آبادان هم میتواند با نمایش مکان رویدادهای نفت و خاطرات وابسته به آن نقش مهمی در جذب چندبرابری توریست به منطقه را اییفا نماید. علاوه بر این خاطرات و رویدادهایی که هم اکنون فقط به صورت تاریخ شفاهی در سینه به سینه ی رزمندگان و مردم قدیم خرمشهر و آبادان وجود دارد به صورت مکان هایی جذاب نمایش داده می شوند و برای همیشه در تاریخ باقی خواهند ماند کمااینکه اگر این رزمندگان باقی مانده و مردم قدیمی شهر دارفانی را وداع گویند تمامی این تاریخ شفاهی بفراموشی سپرده می شود.
شبکه شهرهای خلاق یونسکو در سال ۲۰۰۴ و برای ترویج همکاری میان شهرهایی به راه افتاد که از خلاقیت بعنوان عاملی راهبردی برای پیشرفت پایدار شهری بهره برده بودند. ۱۸۰ شهری که این شبکه را ایجاد کرده اند، برای رسیدن به هدف مشترکی با هم کار می کنند، که این هدف عبارت ست از: قرار دادن خلاقیت و صنایع فرهنگی در قلب برنامه های توسعه شان در سطح محلی و همکاری فعال در سطح بین المللی شهرهای خلاق یونسکو، پیشرفت پایدار شهری را با خلاقیت در سطح اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و محیط زیستی بالا می برد.
تابحال در میان ۲۴۶ شهر خلاق از کشورهای مختلف دنیا، چهار شهر اصفهان در بخش صنایع دستی و هنرهای مردمی، رشت در بخش خوراک شناسی، سنندج در بخش موسیقی و بندر عباس در بخش صنایع دستی و هنرهای مردمی از ایران بعنوان شهر خلاق در یونسکو بثبت رسیده اند.
منابع و یاری نامه ها:
پیربابایی، محمدتقی و همکاران. (۱۳۹۷)، پایش ساختار شهرها از منظر راهبرد شهر خلاق (مطالعه موردی: ۸ کلانشهر کشور)، نشریه برنامه ریزی توسعه کالبدی، سال سوم، شماره ۷.
پوراحمد، احمد و شماعی، علی. (۱۳۹۰)، بهسازی و نوسازی شـهری از دیدگاه علم جغرافیا، انشارات دانشگاه تهران.
پرتوی، پروین. (۱۳۸۹)، هنر تطبیقی و نسبت آن با مطالعات تطبیقی هنر، در دکتر بهمن نامور مطلق و منیژه کنگرانی، دانشهای تطبیقی: مجموعه مقالات فلسفه، اسطوره شناسی، هنر و ادبیات، انتشارات سخن.
ذکاوت، کامران، شهر، زندگی، زیبایی، ویژه نامه ی خاطره در شهر، نشریه ی داخلی سازمان زیباسازی شهر تهران)معاونت برنامه ریزی و توسعه دوره ی اول، شماره ی ۱، بهار ۱۳۹۱.
فروشانی، فاطمه. (۱۳۹۴)، نوستالژی (حس خاطره انگیزی) در شکل گیری فضای مسکونی، کنفرانس بین المللی دستاوردهای نوین در عمران، معماری، محیط زیست و مدیریت شهری.
فولادی وندا، مهسا. (۱۳۹۳)، طراحی فرهنگسرا در شیراز با رویکرد خاطره سازی معماری زندیه. رساله کارشناسی ارشد.
قربانی، رسول و همکاران. (۱۳۹۲)، ﺷﻬﺮﻫﺎی ﺧﻠﺎق روﻳﻜﺮدی فرهنگی در ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮی، نشریه ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎیی ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺧﺸک، ﺳﺎل ﺳﻮم ﺷﻤﺎره ﻳﺎزدﻫم.
عسگری، علی و نقیبی، پرستو (۱۳۹۴)، لزوم و معیارهای ثبت و ایجاد خاطره ی جمعی در فضای باز شهری، همایش معماری پایدار و توسعه شهری.
محمدی، کمال و مجیدفر، فرزان. (۱۳۸۹)، دوران شهرهای خلاق، نشریه شهرداری ها، شماره ۱۰۰.
موسوی، میرنجف. (۱۳۹۳)، رتبه بندی محلات شهر سردشت از نظر حرکت به سمت خلاقیت با تاکید بر تحقق شهر خلاق بـا استفاده از تاپسیس و ای ان پی، نشریه جغرافیا و آمایش شهری، شماره ۱۰.
AuthentiCity.(۲۰۰۸).”Creative City Planning Framework A Supporting Document to the Agenda for Prosperity: Prospectus for a Great City” Prepared for the City of ۲۰۰۸، Toronto.
Cotter، L.(۲۰۰۸). Urban Community Development Inspired by Culture: The Potential of Creative Cities، Conference of Urban Community Development Inspired by Culture: The Potential of Creative Cities. July ۲۹ August ۷.۲۰۰۸. Published by The Japan Foundation.
FLORIDA R. L. and Kenney M. (۱۹۸۸) Venture capital، high technology and regional development، Reg. Studies ۲۲.
Gutierrez، E، M. (۲۰۱۲)، Memories without a place، Black - well Publishing، ۱۹-۳۱.
Halbwachs، Maurice. (۱۹۹۲)، On Collective Memory، Edited، translated، and with an Introduction by Lewis A. Coser، the University of Chicago Press.
Hall، Tim and Robertson. Iain )۲۰۰۱(، Public art and urban regeneration، adocacy، claims and critical debates، Landscape Research.۲۶.
Hospers، G، J & Dalm، R. V. (۲۰۰۵). How to create a creative city. The viewpoints of Richard Florida and Jane Jacobs. Foresight، ۷(۴).
Lewicka، M. (۲۰۰۸)، Place Attachment، place Identity، and place memory Restoring the forgotten city past، Journal of Environmen Psychology، ۲۸.
Landry، Ch. (۲۰۰۶)، Lineages of the creative city، Research Journal for Creative Cities، Vol.۱، no ۱، March، ۲۰۰۶.
Mommas، H. (۲۰۰۴). Cultural cluster and the post industrial city: Towards the remapping of urban cultural policy. Urban Studies ۴۱.
Moldoveanu، Maria & Ioan-Franc، Valeriu. (۲۰۱۶).” creative cities- a model of sustainable city planning، Economic Dynamics and sustainable development-resources، ” factors، structures and policies، peter lang Academic Research، vol.۲.
Vanova، Anna. & Miskovicova، Andrea. (۲۰۱۴). ”what makes the city creative- comparison of creative cities and local socio-economic development’s factors”، ۵th central European conference in regional science-CERS.
UNESCOو (۲۰۰۷)، “Creative Cities Network”.
https: //fa.irunesco.org
منبع: بن ایر
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب