یک موزه پر از نور و روشنایی!
بن ایر: به گزارش بن ایر، موزه ای در شهر تاریخی و جهانی یزد به شکل تخصصی به مبحث نور و آیینه می پردازد در این موزه که بنای آن به تنهایی جذابیت دارد، از نخستین آیینه ها به معرض نمایش گذاشته شده تا نمادهای در رابطه با نور.
خبرگزاری مهر _ گروه جامعه؛ تنها موزه ای که تخصصی به مبحث نور و روشنایی و همه نمادهای آن پرداخته؛ موزه ای است در شهر تاریخی یزد و کنار کارخانه ای که به آن نساجی جَنوب می گویند.
این خانه بنظر می رسد همزمان با ساخت کارخانه نساجی جنوب یعنی ۱۳۲۹ تولید شده و بیشتر فضای اداری بود که سال ۵۱ یک تیم معمار توسط صراف زاده مالک این بنا به سرپرستی عبدالکریم نقیب تهرانی معمار چیره دست از تهران دعوت می شود تا بتواند آئینه کاری و گچ کاری این بنا را انجام دهند. تمام گچبری و آئینه کاری های این بنا یادگار همان زمان است. مالک این بنا که نماینده شورای ملی بود هر زمان اینجا می آمد، سکونت می کرد و مهمانانش هم به اینجا می آمدند.
این بنا ۷۰ یا ۸۰ ساله است و رنگ آمیزی آن هم که هر اتاقش با دیگری متفاوت می باشد از قبل بوده ولی آخرین مرمت این بنا چهار سال پیش انجام شد.
این عمارت روشن قبلاً به نام قصر آئینه شهرت داشت آن زمان که برای مدت کوتاهی در اختیار سازمان میراث فرهنگی وقت قرار گرفته بود تا به آن رسیدگی شود مدتی هم به عنوان موزه مورد استفاده قرار گرفت و حتی زمانی کتابخانه هم بود اما آنقدر رسیدگی نشد که باردیگر مالکیت آن به دست بنیاد مستضعفان افتاد و حالا هم که گروه موزه های دفینه آنرا با تمام اشیایی که در مخازن بنیاد داشته، به موزه نور و روشنایی تبدیل نموده است و به همین نام در بین موزه های بی شمار یزد می درخشد.
اشیای این موزه به طور عمده مربوط به نور و روشنایی است که یا کاربردی هستند یا جنبه های نمادین دارند یا غیر مستقیم با جریان نور ارتباط دارند.
موزه نور و روشنایی روایت گر جریان نور و روشنایی در مقطعی از قبل از تاریخ تا دوران معاصر است و در عمارتی دایر شده که متعلق به رضا صراف زاده یزدی نماینده شورای ملی بوده است.
اشیای این موزه به جنبه های مختلف نور و روشنایی می پردازند و مهمتر این که چقدر این دو عنصر در کشور و فرهنگ ما جایگاه ویژه ای دارد. به این علت از جنبه های معنویت آن گرفته تا تاریخچه وسایل در رابطه با آن همه چیز در این موزه جای گرفته است.
بخش های موزه متشکل از رواق عتیق، رواق خمسه، رواق افرنگ، رواق نور، رواق مشکات، رواق مخمل، رواق منظر، رواق آینه و رواق آبگون است و در هر کدام از آنها اشیایی به معرض نمایش گذاشته شده تا تداعی گر نور و روشنایی باشند.
این موزه قدیمی ترین اشیایی که در رابطه با آب و آئینه است را برای بازدید به نمایش گذاشته است. همچون سفالی که مربوط به فرهنگ های جنوب غرب ایران است و در دوره ای که به آن مس سنگی می گویند. خطوط مواج داخل کاسه های سفالی تداعی گر موج آب و انعکاس دهنده نور است.
در این موزه ثابت می شود انسان پیش از اختراع آئینه با نگاه کردن به آب تصوری از شمایل خود داشت و بعدها در حدود ۶ هزار سال پیش برای نخستین بار آینه های فلزی را اختراع کرد.
به نظر می رسد لفظ آب به آئینه ها انتقال داده شد چون ایرانی های باستان در اوستایی و هخامنشی آب را به شکل «آو» تلفظ می کردند و بعدها در دوره های متاخرتر به «او» و بعد با یک پسوند شبیه ساز شده «آئینه» تبدیل گشته است. پس نام گذاری واژه آئینه هم از روی آب بوده است.
در این موزه آئینه های برنزی سه هزار ساله مربوط به فرهنگ های غرب کشور وجود دارد که از قبر خانم ها به دست آمده است. صفحات مدوری که صیقلی بوده به مرور زمان اکسیده شده و لایه ای زنگار روی آنرا گرفته است و هنرمند تلاش می کرده با بهترین شکل ممکن و پدیده های پیرامونی خود اینها را تزیین کند.
آیینه های برنزی اولیه
این آئینه ها مربوط به غرب کشور هستند محل دقیق آنها مشخص نیست. اصالت سنجی آنها انجام شده است تیم عتیقه شناس موزه این آثار را برپایه شاخصه های موجود بررسی نموده اند.
آثار دیگر پی سوزهایی است که در آن روغن حیوانی ریخته و شعله ور می شده است. این آثار جزو آثاری هستند که برای ایجاد نور به کمک می آمده اند. بعضی از آنها نقش خورشید را هم به عنوان مهم ترین منبع نوردهی جهان در خود دارند. همچون قمقمه ای که حدود ۲۵۰۰ سال قدمت دارد و به شکل پیکرک است. باتوجه به اهمیتی که خورشید در باور مردم باستان دارد این نقش را روی آثار می زدند گاهی برپایه باوری که داشتند به شکل پیکرک آنرا درآورده اند.
در کنار این آثار که هر کدام سیر تاریخی نور و روشنایی را در ادوار مختلف با بهره گیری از ابزار موجود روایت می کند، آتش دان ها و نمادهایی که با نور در ارتباط بوده اند هم به معرض نمایش گذاشته شده است.
بخش دیگری از این موزه اشیایی از دوره ۵ هجری قمری به همراه مجمع و مشعل و آئینه شمعدان ایلخانی تا صفوی است و آیینه هایی که مربوط به دوره قاجار هستند و روکش نقره دارند و بعضی از آنها که معروف به آئینه عقد و ازدواج است دعاهایی اطرافش نقش بسته که به دعای سرمه کشیدن، وضو گرفتن یا دعای خاص آئینه مشهورند.
یک بخش از این موزه سالن نور و معنویت است طراحی آن به شکلی بوده که آثارش تداعی کننده نور و معنویت باشد اینجا قطعاتی از پرده کعبه را به معرض نمایش گذاشته اند و چیزی که جذابیت آنرا چند برابر می کند، لوسترهایی است که سیم کشی آن بعد از آن که قرار شد برقی شوند، از رو کشیده شده است و انقدر این کار را ماهرانه انجام داند که معلوم نیست.
از طرفی در همین بخش تابلوی نقاشی با تکنیک رنگ و روغن روی بوم کار دست مرحوم صادق تبریزی وجود دارد که در دهه ۵۰ نقاشی شده است و دقایقی از کربلا را به تصویر کشیده است.
آیینه ای در این اتاق هست که با تکنیک نقاشی پشت شیشه کار شده و طرح گل و مرغی دارد که اگر به آن دقت شود بازدیدکننده متوجه نخواهد شد این طرح برجسته نیست اما آنقدر هنرمندانه خلق شده که تصور بر اینست که برجسته کار شده است.
داخل ویترین وسط اتاق گردن آویز بسیار کوچکی وجود دارد که داخل آن سوره حضرت مریم در ابعاد خیلی ریز نوشته شده است. این گردن آویز هم همچون آثار جالب توجه موزه نور و روشنایی بشمار می رود.
این عمارت کوشک که یکی از موزه های گروه موزه های دفینه بشمار می رود هر روز هفته از ساعت ۹ تا ۱۷ میزبان توریستهای داخلی و خارجی است.
منبع: بن ایر
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب