گزارش بن ایر؛
روایت مناری كه گچ گرفته شد
به گزارش بن ایر مهدی شهری ها بامداد یك روز پائیزی خویش را در حالی شروع كردند كه منار آجری و قدیمی پامنار با روكشی سفید توسط میراث فرهنگی گچ گرفته شد تا شگفتی همگان برانگیخته شود.
خبرگزاری مهر، گروه استان ها: مناره مسجد امام حسن مجتبی (ع)، معروف به مسجد پامنار مهدی شهر به صورت خشتی به قول بعضی از دوره صفویه و به عقیده برخی دیگر از دوره افشاریه تابحال به مردم محلی رخ نمایان می کرد اما در اقدامی عجیب از جانب میراث فرهنگی، این بنای قدیمی و زیبا یک دفعه گچ گرفته شد تا مردم مهدی شهر تنها نظاره گر این بد سلیقگی شوند.
این البته نخستین باری هم نبود که مناره گرفتار مهندسی معماری میراث فرهنگی می شود این مناره یک مرتبه دیگر هم تا قد یک انسان بتون کاری و سیمان کاری شده بود تا نشان دهد مسؤلان میراث فرهنگی از هیچ تلاشی برای زشت کردن این بنا فروگذار نکرده اند.
دومین تخریب نمای خشتی
مناره خشتی روزگاران تاریخی مهدی شهر یا همان سنگسر در یک مقطع تا کمر سیمانی شد و امروز هم تا بالا گچ اندود! تا زیبایی خشتی اش زیر روکشی از گچ و سیمان سفید پنهان شود آن هم به بهانه مرمت!
از همان ابتدای رونمایی از این مناره که با روکش سفید حالا دیگر هیچ هماهنگی با اطراف هم ندارد، واکنش های مردم به خصوص در فضای مجازی، نقل محافل شد. کاربری به نام حمید نوشت: گریه ام می گیرد از این همه بدسلیقگی آخر چرا گچ اندود! به کجای مسجد پامنار می آید که همه اش خشت است؟
کاربری به نام الهام هم نوشت: دقیقاً انگار به کسی گفته اند این پول و برو زشت ترین کاری که می توانی را انجام بده و بیا! او هم رفته است منار را گچ گرفته!
یک کاربر دیگر هم نوشت آخر این چه وضعی است مگر منار استخوان است که آنرا گچ بگیرند تا درست شود؟
از این دست واکنش ها زیاد است حتی کار به فضای مجازی کشور هم کشید و واکنش ها درباره آن یکباره شدت گرفت تا جایی که میراث فرهنگی استان سمنان مجبور به صدور بیانیه یا همان جوابیه شد که برعکس به جای اقناع مردم، به شائبه ها دامن زد.
پاسخ مسئولان
مصطفی یغمائیان معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان سمنان درباره این طرح اظهار داشت: در هیچ یک از ادوار تاریخی، پوشش منظری منار، به صورت سنگی اجرا نشده و آخرین تغییر در سطوح جداره بدون نظر و تأیید میراث فرهنگی با استفاده از سیمان اجرا شده است.
منار مسجد امام حسن مجتبی (ع)، معروف به مسجد پامنار مهدی شهر، به احتمال فراوان منتسب به دوران صفویه است که در طول ادوار متمادی دستخوش تغییرات کالبدی و ظاهری شده است سطوح جداره خارجی منار طی قریب به ۳۰ سال قبل با مصالح اندود سیمان به شکلی نامتعارف و ناهمگون با مصالح بدوی و حائز اصالت اثر، به روشی که در نگاه اول شباهت به سنگ داشته باشد اجرا شد که هم به لحاظ تکنیک اجرا و هم از منظر مصالح به کار رفته، فاقد معیارهای هویت تاریخی و اصالت منار بود.
این مسئول اظهار داشت: ازاین رو بعد از بررسی های کارشناسی، همینطور بررسی فن شناسی و تکنیک های اجرای پوشش جداره منارهای دوران صفویه، پیشنهاد شد به منظور هویت بخشی به منار مسجد پامنار که همچون المان های مهدی شهر به حساب می آید، مصالح ناهمگون جداره جمع آوری و پاک سازی شده و پوشش با اندود گچ و خاک که مصالح اصلی اثر در زمان راه اندازی بوده، جایگزین شود.
امنا در جریان هستند
معاون میراث فرهنگی استان سمنان اضافه کرد: منار مسجد امام حسن مجتبی (ع) دارای شالوده و ساختار با مصالح خشتی است. بدون توجه به ساختار مصالح اصیل بنا، مبادرت به اجرای پوشش با اندود سیمان به صورت ظاهراً نمای سنگی انجام شده بود که فاقد هرگونه اصالت منظری و مصالح بود و با پیگیری های بعدی هیأت امنای مسجد، راهنمایی لازم برای تغییر و اصلاح نمای جداره بیرونی از جانب اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان سمنان در جهت بازگرداندن هویت و اصالت بنا عرضه شد که رد نهایت حذف سیمان جداره و جایگزینی با مصالح گچ سفید روی شالوده خشتی در دستور کار قرار گرفت. اینک مراحل مرمت مطابق با اسناد تاریخی با درخواست هیئت امنای مسجد، در حال اجرا می باشد.
یغمائیان افزود: این بنا در لیست میراث ملی کشور ثبت نشده و مطابق شواهد و وجوه تسمیه آثار تاریخی با معماری منتسب به عهد صفوی در منطقه و شهرستان مهدی شهر که به صورت عمده با جداره بیرونی اندود گچ ساخته شده، اجرا می شود.
از این جوابیه بر می آید که نخست چون بنایی در زمره بناهای ثبت شده در لیست آثار ملی نباشد می توان آنرا گچ و سیمان کرد! و ثانیاً بازگرداندن هویت و اصالت بنا در قاموس میراث فرهنگی با آنچه مردم می اندیشند متفاوت می باشد.
دستکاری به جای مرمت
محمد رضا محمدی مقدم از کارشناسان حوزه بناهای تاریخی و معماری به خبرنگار مهر، می گوید: اگر به مسجد پامنار دقت کنیم هیچ چیز سفیدی در آن دیده نمی گردد بنایی خشتی و آجری است که در ادامه سیمان هم به آن افزوده شده است اما به چه دلیل گچ و خاک سفید برای پوشاندن قشاء آجری و زیبای این منار انتخاب شده، شگفت آور است.
وی با اشاره به اینکه منار خشتی است و می شد با زیبایی تمام خشت ها را باردیگر بند کشی، زیبا سازی، مقاوم سازی و حتی پوشش دهی کرد اما از آنجائیکه پامنار ثبت آثار ملی نیست که البته دلیلش هم همین دستکاری ها بوده است، میراث فرهنگی به آن اعتنایی ندارد، بیان نمود: در عین ناباوری میراث فرهنگی به بهانه اینکه پوشش منظری منار، به صورت سنگی اجرا نشده، آنرا سیمان اندود کرده است که تمام زیبایی و حتی قدمت آنرا هم از بین برد.
رواج بدعتی نادرست
این کارشناس می گوید: شگفت آور اینکه یک بنای خشتی زیبا را وقتی با گچ و خاک بپوشانید، در حقیقت اصالت آنرا پنهان کرده اید نه اینکه به آن اصالت ببخشید. فکر کنید روزی گنبدی ها برج قابوس را گچ بگیرند یا در بسطام برج کاشانه سیمان گرفته شود آیا به اصالت این مکان ها افزوده ایم؟ باید گفت ده ها راه برای حفظ استقامت یک بنای خشتی وجود دارد اما شگفت این است که در این استان همیشه بدترین راه انتخاب می شود که نمونه آنرا در مجموعه تاریخی بسطام هم می شود دید.
محمد مقدم بیان می کند: نکته خطرناک دیگر در این کار بدفرم میراث فرهنگی این است که بیان شده امنای مسجد موافق اندود کردن برج خشتی با گچ و خاک بوده اند و این هشداری است که نشان داده است مقرر است بدعتی جدید در سطح استان سمنان رواج یابد که امنا برای یک مکان تاریخی که مالک آن همه مردم هستند تصمیم بگیرند و با سلیقه خودشان دست به ترکیب آن بزنند.
وی بیان نمود: اگر این بدعت نادرست رواج یابد باید شاهد یک نوع دیکتاتوری باشیم یعنی چند نفر باید برای مکان هایی که مردم با آن خاطره دارند تصمیم بگیرند و فردا اگر امنا خواهان تخریب منار هم شدند چون این مسجد در لیست ملی نیست حتما میراث فرهنگی پیشگام می شود.
حال باید دید با این حجم اعتراضات گسترده مردم و اظهار نظرهای کارشناسان واکنش دیگر میراث فرهنگی در اینباره چیست آیا منار مهدی شهر باردیگر جان می گیرد یا مقرر است با همین شکل گچ گرفته روزگار بگذراند!
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب